Παρασκευή 7 Μαΐου 2010

Κορνήλιος Καστοριάδης




Αποσπάσματα από κείμενα που περιγράφει τον σημερινό άνθρωπο...

«Η κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων, βεβαίως, προκάλεσε χαρά και πολλές ελπίδες στην αρχή, γρήγορα όμως ήρθε η τεράστια απογοήτευση (…) Την τετελεσμένη αποχαύνωση της Δύσης ερχόταν να τη συμπληρώσει η προβλέψιμη αποχαύνωση της Ανατολής».

«(…) Η βαρβαρότητα τώρα πλέον είναι κοντά μας, πλάι μας, ανάμεσά μας».

«Με την πολιτική απάθεια και το ιδεολογικό κενό που υπάρχει σήμερα, ένας οικολογικός κατακλυσμός θα οδηγούσε μάλλον σε κάποιο φασιστικό ή ολοκληρωτικό καθεστώς, παρά σε ένα δημοκρατικό ξύπνημα».

«Ο σημερινός δυτικός άνθρωπος ―συμπεριλαμβανομένου του Νεοέλληνα― είναι, σε μια πρώτη προσέγγιση, ένα άτομο περιορισμένο στην καθαρά ιδιωτική του σφαίρα. Ενδιαφέρεται μόνο για το βιοτικό του επίπεδο. Προσπαθεί με τα διάφορα καταναλωτικά "αγαθά" να συγκαλύψει την έλλειψη κάθε νοήματος αναφορικά με τη ζωή και τη θνητότητά του. Χειραγωγείται από τους δήθεν πολιτικούς ή είναι τόσο αποκαρδιωμένος από την πολιτική κατάσταση, ώστε απέχει. Αποχαυνώνεται από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Χαζεύει τα σίριαλ και χάφτει, κατά το μάλλον ή ήττον, αυτά που του σερβίρουν ως "νέα" οι τηλεοπτικοί συνάδελφοί σας. Η σημερινή κοινωνία είναι μία κοινωνία τηλεκατανάλωσης με διπλή έννοια».

»Εκείνο που κυρίως καταναλώνουν σήμερα οι άνθρωποι είναι τη-λε-ό-ρα-ση. Και μέσα από την τηλεόραση καταναλώνουν, δι' αντιπροσώπου βέβαια, τη φαντασίωση μιας ζωής που θα ήταν λεφτά, σεξ, εξουσία και βία.

»Νομίζω ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα στη Δύση είναι μία πρεμιέρα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Πρώτη φορά, από όσα ξέρω, παρατηρούμε μία κοινωνία χωρίς αξίες, χωρίς νόρμες, χωρίς κατεύθυνση. Ούτε καν στην καπιταλιστική πρόοδο δεν πιστεύει πραγματικά πια κανείς».


Τις σημερινές αξίες...

«(…) Αλλά αυτό το οποίο μπορεί να κάνει κάποιος, μπορεί να το κάνει μόνος του και τα όρια σ' αυτό που μπορεί να κάνει καθορίζονται όχι αυθαίρετα από μία κυβέρνηση, αλλά από όλο τον κόσμο και συμμετέχει και το ίδιο το άτομο στη ρύθμιση αυτών των ορίων. Αυτό είναι το βασικό όραμα και αυτό το όραμα πρέπει να συνοδεύεται από ένα άλλο, που ίσως είναι πιο δύσκολο να γίνει αποδεκτό, ότι πρέπει να εκθρονίσουμε από την οικονομία την παραγωγή και την κατανάλωση από την κεντρική θέση που έχουν σήμερα. Όσο οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο σκοπός της ζωής είναι σήμερα να αποκτήσουν μία καινούργια έγχρωμη τηλεόραση του χρόνου, δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Γιατί ουδέποτε θα ενδιαφερθούν πραγματικά για τα κοινά, καθένας θα προσπαθήσει, όπως λένε στα σύγχρονα ελληνικά "να τα πιάσει" όσο γίνεται περισσότερο και αυτό είναι όλο. Αυτή η πορεία είναι όχι μόνον αντάξια των ανθρώπινων όντων, αλλά είναι και παράλογη και οδηγεί στην καταστροφή του πλανήτη (…) Συνεπώς χρειάζεται μία βασική αλλαγή στο τι οι άνθρωποι θεωρούν άξιο, τι θεωρούν σημαντικό και τι θεωρούν σκοπό της ζωής τους, για να μπορέσει να γίνει μία πραγματική αλλαγή»


Και προτρέπει...

«(…) Αν πρόκειται να υπάρξει κάποιο καινούργιο ξεκίνημα της κοινωνίας, ασφαλώς αυτό το καινούργιο ξεκίνημα θα συμβαδίσει με μία αφύπνιση των ανθρώπων, οι οποίοι θα πάψουν να είναι καταναλωτικά ζώα και θα ξαναγίνουν πολιτικά ζώα, δηλαδή άνθρωποι που ενδιαφέρονται για τα κοινά, γιατί, όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης, "είναι ικανοί να άρχουν και να άρχονται"»


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου