Ο μύθος του πλεονάσματος

Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στον προϋπολογισμό του 2013 δεν είναι κεντρικός στόχος μόνο της κυβέρνησης, αλλά και της τρόικας, μέσα από το οποίο επιδιώκει τον εξαγνισμό της πολιτικής που επέβαλε στη χώρα και στο πλαίσιο αυτό επιτρέπει την εφαρμογή πρωτότυπων δημοσιονομικών πρακτικών.

Πρόκειται για αυτοσκοπό και των ελεγκτών, προκειμένου να παρουσιάσουν μία «επιτυχία» του προγράμματος, το οποίο απέτυχε σε όλα τα υπόλοιπα, όπως η κατάρρευση του ΑΕΠ, η εκτίναξη της ανεργίας, η αύξηση του χρέους παρά τα δύο PSI και οι ατέλειωτες ανάγκες χρηματοδότησης της Ελλάδας. Θα το εμφανίσουν ως δημοσιονομική επιτυχία, επιδιώκοντας να πείσουν τις αγορές και τους πολίτες των χωρών της Ευρωζώνης ότι το ελληνικό πρόγραμμα οδηγεί σε διέξοδο, ύστερα από 3,5 χρόνια αστοχιών.

Η κυβέρνηση από την πλευρά της το θέλει για να εκκινήσει διαδικασίες μείωσης του χρέους, να υποστηρίξει πως «οι θυσίες πιάνουν τόπο» και να υποσχεθεί χαλάρωση. Μάλιστα, πριν προκύψει το πλεόνασμα, άρχισε η μοιρασιά του. Το 70%, λένε κυβερνητικά στελέχη, θα πάει για την ενίσχυση των αδύναμων κοινωνικών ομάδων. Λάθος. Για κοινωνικές παροχές θα διατεθεί το 70% της υπέρβασης του στόχου των 489 εκατ. ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση, δύσκολα θα πείσουν τις αγορές, τη Eurostat, ακόμη και την ΕΛ.ΣΤΑΤ.

Το πλεόνασμα του επταμήνου ήταν 2,6 δισ. ευρώ, αλλά αφαιρείται 1,5 δισ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων που επέστρεψαν οι κεντρικές τράπεζες και ένα κονδύλι ύψους 107 εκατ. ευρώ, που αφορά σε «ενδοκυβερνητικούς» τόκους. Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες δημοσιονομικές γνώσεις για να ανακαλύψει κανείς αυτές τις παρεμβάσεις, αλλά μια απλή ανάγνωση των υποσημειώσεων του πίνακα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.

Ετσι, το πλεόνασμα υποχωρεί σε 1 δισ. ευρώ, αλλά και πάλι το ύψος του είναι αμφισβητήσιμο. Διαπιστώνεται πως δεν έχουν αποδοθεί κονδύλια ύψους 1,3 δισ. ευρώ για την υλοποίηση του ΠΔΕ, παρότι έχουν εισπραχθεί από τα κοινοτικά ταμεία.

Δεν έχουν επιστραφεί φόροι ύψους 700 εκατ. ευρώ, δεν έχουν δοθεί πολυτεκνικά επιδόματα ύψους 420 εκατ. ευρώ κ.λπ., που σημαίνει πως, εάν το Δημόσιο πλήρωνε στην ώρα του, το πρωτογενές πλεόνασμα θα μετατρεπόταν σε πρωτογενές έλλειμμα.

Μια άλλη παράμετρος είναι πως για τον υπολογισμό του πλεονάσματος δεν λαμβάνονται υπόψη οι πληρωμές για τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου προς ιδιώτες. Μέχρι τώρα φτάνουν σε 4,3 δισ. ευρώ, ποσό που δεν γράφεται στον επίσημο πίνακα του προϋπολογισμού αλλά «κάτω από τη γραμμή».

Τα συγκεκριμένα κονδύλια είτε εγγράφονται στο χρόνο γένεσης των υποχρεώσεων (προηγούμενα έτη) είτε στο έτος καταβολής.
Η μη αναγραφή τους πουθενά συνιστά παγκόσμια δημοσιονομική πρωτοτυπία και μετά τα Greek statistics θα έχουμε και το Greek surplus.

Του Πάνου Κακούρη