Κούρεμα 30-60%

  H εφαρμογή του PSI(21% κούρεμα) θα οδηγούσε στην αύξηση του ελληνικού χρέους κοντά στο 200% του ΑΕΠ μέχρι το 2014 και στη σταδιακή μείωση του από εκεί και πέρα στο 190% το 2020 και στο 160% το 2030 (στοιχεία ΔΝΤ, Nomura Global Economics).

Έτσι, με το PSI 1 να έχει αποτύχει πριν καν δοκιμαστεί, άρχισαν οι ψίθυροι για το PSI 2 το οποίο προτείνεται να περιλαμβάνει μεγαλύτερο 'κούρεμα' της τάξης του 30-60%. Τί θα συμβεί, λοιπόν, αν υιοθετηθεί, όντως, μία τέτοια απόφαση;

Εξετάζοντας το σενάριο ενός κουρέματος της τάξης του 40% με επαναγορά ομολόγων αξίας 20 δις ευρώ στο 50% της αξίας τους, το χρέος θα ανέλθει στο 185% του ΑΕΠ το 2014, έναντι 200% στο PSI 1 και 205% χωρίς καθόλου συμφωνία για 'κούρεμα'. Σε αυτό το σενάριο το χρέος θα έχει μειωθεί κοντά στο 170% του ΑΕΠ μέχρι το 2020 και περίπου στο 140% του ΑΕΠ το 2030.

Στο σενάριο ενός κουρέματος της τάξης του 60% με επαναγορά ομολόγων αξίας 30 δις ευρώ στο 40% της αξίας τους, το χρέος θα ανέλθει στο 150% του ΑΕΠ το 2014, ενώ θα έχει μειωθεί κοντά στο 130% του ΑΕΠ μέχρι το 2020 και περίπου στο 90% του ΑΕΠ το 2030.

Από τα παραπάνω είναι προφανές πως το μόνο σενάριο που μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι συμβάλλει, στοιχειωδώς, στη μετατροπή του ελληνικού χρέους σε βιώσιμο, μέσα στα πλαίσια της λογικής που προσεγγίζεται το πρόβλημα από την Τρόικα μέχρι στιγμής, είναι αυτό ενός PSI με κούρεμα, τουλάχιστον, της τάξης του 60% και επαναγορά ομολόγων αξίας 30 δις ευρώ στο 40% της αξίας τους.

Ωστόσο, ένα κούρεμα τέτοιου μεγέθους θα είναι δύσκολο να προωθηθεί και ήδη υπάρχουν αντιδράσεις τόσο από τις γερμανικές τράπεζες όσο και από την ΕΚΤ. Αυτό κάνει υψηλότερο το ρίσκο της ανάγκης επιβολής του κουρέματος με κίνδυνο να προκληθεί πιστωτικό γεγονός και να ενεργοποιηθούν τα ασφάλιστρα των ελληνικών ομολόγων, κάτι που θα ανοίξει την πόρτα σε μία νέα φάση στην κρίση και θα αυξήσει τις πιθανότητες μίας χρηματοοικονομικής κρίσης με διεθνείς διαστάσεις.

Επιπλέον, στην περίπτωση ενός κουρέματος ύψους 60% οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα χρειαστούν επανακεφαλαιοποίηση η οποία υπολογίζεται κοντά στα 48 δις ευρώ ενώ οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν περί τα 32 δις ευρώ (στοιχεία από Reuters). Σε αυτό το σενάριο περίπου 45 ευρωπαϊκές τράπεζες θα χρειαστούν επανακεφαλαιοποίηση και αν αυτή δεν πραγματοποιηθεί σε κάθε περίπτωση άμεσα και επιτυχώς, τότε η τραπεζική κρίση μπορεί να επιδεινωθεί επικίνδυνα.

Αλλά ας υποθέσουμε πως όλα τα παραπάνω εξελίσσονται 'ομαλά' και ταυτόχρονα η κατάσταση στην Ευρώπη δεν επιδεινώνεται όσο υιοθετούνται και αρχίζουν να εφαρμόζονται οι αποφάσεις για το PSI του 60%. Ακόμη και έτσι θα παραμείνει ανοιχτό το θέμα των ιδιωτών κατόχων ελληνικού χρέους που δε θα συμμετάσχουν στο PSI και ενώ οι αγορές θα θεωρήσουν ότι τελικά το κούρεμα θα μεταφερθεί και σε αυτούς οι ίδιοι θα συνεχίσουν να περιμένουν την αποπληρωμή του στο ακέραιο.

Όπως και να έχει καθώς το νέο PSI θα συνεπάγεται και ένα νέο, ουσιαστικά, πρόγραμμα προσαρμογής. η πίεση στο εσωτερικό της Ελλάδας θα παραμείνει αφόρητη και το βάρος θα μεταφερθεί στην κυβέρνηση που ήδη αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα να πείσει για την επιτυχία, τη χρησιμότητα και τη βιωσιμότητα των επιλογών της. Αυτό, ιδιαίτερα καθώς η BlackRock αναμένεται να βάλει τον πήχη της επανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών ακόμη υψηλότερα ώστε να καλυφθούν οι απώλειες που αναμένεται να προκληθούν από τις επισφάλειες και την επιδεινούμενη κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών στα επόμενα χρόνια.

Οι πιθανότητες η κυβέρνηση να μη μπορέσει να προχωρήσει μόνη της θα αυξηθούν και η πίεση για συναίνεση σε ένα νέο πρόγραμμα αυτή τη φορά με τη συμμετοχή κομμάτων της αντιπολίτευσης θα γίνει πολύ μεγαλύτερη.

Στο μεσοδιάστημα η Ευρώπη θα προσπαθήσει να οχυρώσει τις ευρωπαϊκές τράπεζες, την Ισπανία και την Ιταλία ενώ είναι πιθανό να επιστρέψουν οι πιέσεις στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία.

Αν προκύπτει κάτι ως δεδομένο από όλα τα παραπάνω αυτό είναι πως η ευρωπαϊκή κρίση βρίσκεται ήδη σε ένα εξαιρετικά επικίνδυνο σταυροδρόμι καθώς η πολιτική αστοχία της Γερμανίας, οι ελλιπείς και σε ορισμένες περιπτώσεις επικίνδυνες και επιζήμιες κινήσεις της ΕΚΤ αλλά και η παραδοσιακή ακαμψία και έλλειψη φαντασίας, και διορατικότητας του ΔΝΤ έχουν αφήσει ένα μικρό και διαχειρίσιμο πρόβλημα να λάβει τερατώδεις διαστάσεις.

Έτσι, ακόμη και αν προχωρήσει με επιτυχία ένα PSI 2 δε θα πρέπει να ιδωθεί ούτε αυτή τη φορά ως το απόλυτο φάρμακο κατά της κρίσης αλλά ως ένα νέο, ετεροχρονισμένο βήμα, προς μία, εναλλακτικής της σωστότερης, κατεύθυνση, την οποία δεν αφέθηκε αλλά και δεν πέτυχε η Ελλάδα να ακολουθήσει ποτέ.