Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα τον 14ο - 18ο αιώνα

Χιλιάδες από τούς ταξιδιώτες, που περιπλανήθηκαν στον ελλαδικό χώρο κατά τούς μεταχριστιανικούς αιώνες, άφησαν χρονικά, γραπτές εντυπώσεις με πληροφορίες και παρατηρήσεις. Κι είναι τα κείμενά τους ακατέργαστη πρώτη ύλη με πολύτιμα ψήγματα ιστορίας, νήματα ζωής για την αποκατάσταση τής αλήθειας, για τη συμπλήρωση τού έργου των ιστορικών και την επανόρθωση των σφαλμάτων. Οι αφηγήσεις τους αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές τού βυζαντινού βίου και κυρίως τής Τουρκοκρατίας.

Από το βιβλίο του Κυριάκου Σιμόπουλου "ΞΕΝΟΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ" διαβάζουμε:

 - Μέσα στο χρυσό κουτί στο ναό τού Ιωάννη τού Βαπτιστή ήταν το «ψωμίον», που «ενέβαψε» ο Χριστός «εις το τριβλίον» και έδωσε στον Ιούδα κατά το Μυστικό Δείπνο -σημάδι, ότι αυτός θα τον προδώσει. Ήταν το κομμάτι τής μπουκιάς, που ο Ιούδας δεν μπόρεσε να καταπιεί. Το είχαν τυλίξει σε ένα κομμάτι κόκκινο πανί και το είχαν σφραγίσει με δύο βούλες από κόκκινο βουλοκέρι. Αυτό το «ψωμίον» είχε τρία δάκτυλα πάχος. Ruy Gonzales de Clavijo, Iσπανός, 1403.

     - Οι Δελφοί ονομάζονται Καστρί από το μωρό όχλο, που δεν γνωρίζει τα χώματα, που πατάει. Καλαβρός Κυριακός ο Αγκωνίτης, 1436.

     - Στις υπόγειες σπηλαιοθερμοπηγές τής Μήλου οι άντρες τού νησιού βρίσκουν ανακούφιση από τα αφροδίσια «που τόσο συχνά τούς μεταδίδουν οι γυναίκες τους». De Mirone, Βέλγος, 1720.

     - Στην Κέρκυρα οι κάτοικοι έχουν αδυναμία στο παιχνίδι, στη θάλασσα, στο γύμνασμα και στις γυναίκες. Το νησί Isola di Compare (Ιθάκη) είναι ολότελα έρημο. Δεν υπάρχει ούτε δρόμος ούτε μονοπάτι. Μονάχα βάτα, αγκαθιές και θάμνοι πυκνοί. Charles de Saint Maure, Γάλλος, 1721.

     - Ο πληθυσμός τής Θεσσαλονίκης είναι Έλληνες, Γάλλοι, Τούρκοι και Εβραίοι. Πυκνοκατοικημένη πολιτεία με κυρίαρχο στοιχείο το εβραϊκό. Λειτουργούν εξήντα εβραϊκά σχολεία. Οι Εβραίοι τής Θεσσαλονίκης είναι πολύ πλούσιοι και όλες οι αγορές, οι ανταλλαγές και το χρήμα περνούν από τα χέρια τους. Όλοι, εκτός από τούς φτωχούς φορούν ένα μαύρο μακρύ ράσο και στο κεφάλι, σύμφωνα με το νόμο, σκούφια κόκκινη. Μιλούν ισπανικά. Οι γλώσσες, που μιλούν πολύ στη Θεσ- σαλονίκη είναι η ιταλική, γαλλική, ισπανική, τα βλάχικα, ρώσικα, λαντίνο (κράμα εβραϊκών και λατινικών), αρναούτικα (αλβανικά) βουλγάρικα κ.ά.. Βασίλη Γρηγόροβιτς Μπάρσκυ, Ρώσος, 1726.

     - Το Συρράκο είναι από τα μεγαλύτερα βλαχοχώρια κοντά στα Γιάννενα. Ο συνολικός αριθμός των βλαχοχωριών στα βουνά τής Ηπείρου, Θεσσαλίας και Μακεδονίας είναι περίπου 500. Το μεγαλύτερο βλαχοχώρι είναι το Βλαχολίβαδο, κοντά στην Ελλασόνα κι ακολουθεί το Μέτσοβο. Σε αυτά τα βλαχοχώρια υφαίνονται οι περίφημες μάλλινες κάπες, περιζήτητες στην Ιταλία και την Ισπανία. Οι Βλάχοι επιδίδονται με επιτυχία και στο εμπόριο. Μοιράζονται με τούς Έλληνες το εμπόριο των αποικιακών προϊόντων ανάμεσα σε Ισπανία, Μάλτα και Τουρκία.William Martin Leake, Άγγλος, 1805.

     - Οι Μωραΐτες, κυρίως οι προνομιούχες τάξεις, δεν έχουν καλή ιδέα για τούς Υδραίους. Μιλούν γι΄ αυτούς με καταφρόνηση, τούς θεωρούν χοντράνθρωπους, απελέκητους Αρβανίτες, καλούς ναυτικούς και πανέξυπνους εμπόρους, που ξοδεύουν το χρήμα τους κτίζοντας και μπεκροπίνοντας στη νησί και καυγαδίζοντας αδιάκοπα μεταξύ τους. William Martin Leake, Άγγλος, 1806.

     - Η Πρέβεζα είναι μια πόλη με 3.000 κατοίκους. Οι μισοί από αυτούς είναι Τουρκαλβανοί. Ξεχωρίζεις αμέσως τούς Τούρκους από τούς Αλβανούς από την ενδυμασία, τη γλώσσα, τη συμπεριφορά. John Cam Hobhouse, συνοδοιπόρος τού Βyron, 1810.  

     - Οι παπάδες προέρχονται από τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις και είναι συνήθως αμόρφωτοι. Οι περισσότεροι καταπολέμησαν με φανατισμό την προσπάθεια εισαγωγής στην Κεφαλονιά τής πατατοκαλλιέργειας. Έλεγαν στούς χωριάτες, ότι η πατάτα ήταν το μήλο, που πρόσφερε ο όφις στην Εύα με αποτέλεσμα να διωχθούν οι πρωτόπλαστοι από τον Παράδεισο. Henry Holland,Άγγλος, 1812.

     - Ο αγροτικός πληθυσμός τής Κορινθίας είναι Αρβανίτες, Αρναούτηδες, όπως τούς λένε. Φορούν πουκαμίσα από χοντρό βαμβακερό, που φτάνει ως τα γόνατα και στη μέση πλατύ πέτσινο ζωνάρι, όπου τοποθετούν το πουγγί τους και το μαχαίρι τους. Από κάτω βρακί, ως τα σφυρά σχεδόν και τσαρούχια από γιδοτόμαρο, που σφίγγει με δερμάτινα κορδόνια. Κεφάλι ξυρισμένο, φέσι κόκκινο και σαρίκι. Peter Edmud Laurent, Άγγλος, 1818.