Η Κύπρος θέλει τη βοήθεια από το μηχανισμό στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά το τίμημα για τα δισεκατομμύρια της βοήθειας έκτακτης ανάγκης είναι υψηλό. Η χώρα θα χάσει ουσιαστικά την κυριαρχία της.
Ο Δημήτρης Χριστόφιας στράφηκε σοβαρός προς τις κάμερες για να πει πόσο «επώδυνη απόφαση» ήταν, αλλά και να προσθέσει πως ήταν «απαραίτητο κακό». Ο Κύπριος πρόεδρος δεν έφερνε καλά νέα στο λαό του. Το μέγεθος του κακού, όμως, δεν έγινε αντιληπτό παρά μόνο όταν ο Χριστόφιας, στο τηλεοπτικό του διάγγελμα, στις αρχές Δεκεμβρίου, θύμισε στους θεατές τη σκοτεινότερη ώρα της χώρας του, την τουρκική εισβολή στη βόρεια Κύπρο το 1974.
Αν και η Κύπρος δεν πρόκειται να υποστεί την ίδια μοίρα, είναι ήδη σαφές ότι σε αντάλλαγμα για τα δισεκατομμύρια ευρώ στήριξης, η τρόικα, που αποτελείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, θα αποκτήσει ουσιαστικά τον έλεγχο του μεσογειακού νησιού. Η κυπριακή κυβέρνηση και οι εκπρόσωποι της τρόικας διαπραγματεύονταν επί σχεδόν πέντε μήνες τους όρους του πακέτου στήριξης, αξίας τουλάχιστον 17,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Οι διαπραγματεύσεις απέδωσαν ένα σχέδιο Μνημονίου Συνεργασίας (MΣ) 30 σελίδων, με το οποίο η τρόικα υπαγορεύει στην Κύπρο ποια μέτρα θα πρέπει να λάβει τα ερχόμενα έτη, που αφορούν έως και τη μικρότερη λεπτομέρεια.
Βάσει της συμφωνίας, στο εξής δημόσιοι υπάλληλοι και πολιτικοί, συμπεριλαμβανομένων των υπουργών, θα πετάνε στην τουριστική θέση όταν ταξιδεύουν στην Ευρώπη. Εξαιρούνται ο πρόεδρος της χώρας και ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου. Τα έξοδα των ταξιδιών στο εξωτερικό θα περικοπούν. Το προνόμιο των ανώτερων γραφειοκρατών να αγοράζουν αυτοκίνητα χωρίς δασμούς θα καταργηθεί. Και οι μισθοί των δημόσιων υπαλλήλων και των νομοθετών θα παγώσουν μέχρι το 2016.
Για όλα φταίνε οι τράπεζες
Όταν οι εκπρόσωποι της τρόικας καταστρώνουν με απόλυτη σχολαστικότητα την επιβολή κανόνων, καμία λεπτομέρεια δεν είναι υπερβολικά ασήμαντη για αυτούς. Για παράδειγμα, έχουν προκαθορίσει το καινούριο ωράριο λειτουργίας των κυβερνητικών γραφείων. Στο εξής, θα ανοίγουν ακριβώς στις 8 π.μ. Από 1ηΣεπτεμβρίου 2013, οι δημόσιοι υπάλληλοι και άλλοι κυβερνητικοί λειτουργοί θα εργάζονται βάσει ενός καθορισμένου προγράμματος ελαστικού ωραρίου. Σύμφωνα με το MΣ, «37 1/2 ώρες την εβδομάδα, 7 1/2 ώρες την ημέρα».
Οι ευρωσωτήρες εξέτασαν επίσης τα κρατικά έσοδα. Ο φόρος στον καπνό θα αυξηθεί δραστικά από 60 σε 150 ευρώ ανά κιλό, ενώ ο φόρος μπίρας θα αυξηθεί σε 6 ευρώ ανά βαθμό οινοπνεύματος και εκατόλιτρο. Η τρόικα επίσης θεωρεί ότι μια φορολογική αύξηση 7 λεπτών το λίτρο είναι κατάλληλη για τη βενζίνη και το ντίζελ.
Οι πολίτες θα πληγούν ιδιαίτερα βαριά από την προγραμματισμένη αύξηση 2% του φόρου προστιθεμένης αξίας, που φθάνει πλέον το 19%. Η τρόικα απαιτεί επίσης περικοπές στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και μείωση των συντάξεων.
Ο Χριστόφιας δεν άφησε καμία αμφιβολία ως προς τους υπαίτιους της καταστροφής λέγοντας: «Είναι αλήθεια ότι οι αποφάσεις των τραπεζικών στελεχών και ο άθλιος έλεγχος της Κυπριακής Κεντρικής Τράπεζας κόστισαν δισεκατομμύρια ευρώ στην Κύπρο». Το ποσό του πακέτου στήριξης αντιστοιχεί σχεδόν σε ολόκληρη την ετήσια οικονομική παραγωγή της χώρας. Σύμφωνα με το σχέδιο της τρόικας, ως το 2016 ο εθνικός προϋπολογισμός της Κύπρου θα εκκαθαριστεί επαρκώς ώστε η χώρα να μπορεί ενδεχομένως να αποφύγει νέο χρέος.
Οι πιστωτές θα υποστούν πρώτοι τις απώλειες
Οι κυπριακές τράπεζες αναμένεται να συμβάλουν επίσης. Οι θεσμοί που έχουν χτυπηθεί από την κρίση δεν θα υποστηρίζονται πλέον μόνο από τις ενισχύσεις σε μετρητά του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης. Αυτή τη φορά θα πληρώσουν και οι πιστωτές των τραπεζών. «Με στόχο να μειωθεί το κόστος για τους φορολογούμενους, οι μέτοχοι των τραπεζών και οι μικροομολογιούχοι θα υποστούν απώλειες προτού ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση του κράτους», γράφει το ΜΣ. Αυτό σημαίνει ότι οι πιστωτές των κυπριακών τραπεζών δεν θα μπορούν να αποσύρουν τα χρήματά τους. Αντ’ αυτού, οι αξιώσεις τους θα μετατρέπονται σε μετοχές τραπεζών.
Με αυτό το βήμα η τρόικα θέλησε να αποφύγει κάποια πιθανή αμηχανία. Σημαντικά ρωσικά κεφαλαία βρίσκονται σε κυπριακές τράπεζες, μερικά από αυτά πιθανώς αμφίβολης προέλευσης. Θα ήταν δύσκολο να εξηγηθεί στους ευρωπαίους γιατί οι φόροι του χρησιμοποιούνται για να διασώσουν μερικούς πλούσιους ολιγάρχες. Τώρα οι άνθρωποι που προηγουμένως είχαν επενδύσει τον πλούτο τους σε γιοτ, αυτοκίνητα και λέσχες ποδοσφαίρου θα μετατραπούν αναγκαστικά σε ιδιοκτήτες τραπεζών.
Συγχρόνως η Κύπρος θα πρέπει να ανοικοδομήσει τον οικονομικό τομέα της τα ερχόμενα χρόνια, βελτιώνοντας δραστικά τους κανονισμούς της και εντείνοντας την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρημάτων και της φοροδιαφυγής.
Αλλά ο πρόεδρος δεν είχε πρόθεση να τελειώσει το διάγγελμά του χωρίς να προσφέρει στους συμπατριώτες του Κύπριους τουλάχιστον λίγες κουβέντες παρηγοριάς και ελπίδας. Μετά την τουρκική εισβολή, είπε, η χώρα ανοικοδομήθηκε. Και σήμερα, πρόσθεσε, η Κύπρος μπορεί να ελπίζει σε ένα νέο «οικονομικό θαύμα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου