Ο Δείκτης Δυστυχίας ρίχνει κυβερνήσεις!

Τι είναι ο Δείκτης Δυστυχίας; Γιατί όταν ανεβαίνει απειλεί κυβερνήσεις ή καθεστώτα; Και γιατί θα πρέπει να τον παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή, αν όχι ανησυχία, αυτή την περίοδο η ελληνική κυβέρνηση;

Τη δεκαετία του ’70, όταν εμφανίσθηκε απειλητικά στη Δύση ο στασιμοπληθωρισμός (συνδυασμός οικονομικής στασιμότητας και υψηλού πληθωρισμού), ο Αμερικανός οικονομολόγος Άρθουρ Όκουν δημιούργησε με μια απλή σκέψη το Δείκτη Δυστυχίας (Misery Index), που αποτελεί το άθροισμα των ποσοστών του πληθωρισμού και της ανεργίας.

Σύμφωνα με τη θεωρία του Όκουν, όταν αυξάνονται ταυτόχρονα ο δείκτης ανεργίας και ο πληθωρισμός η υπομονή των πολιτών… εξατμίζεται και η οργή ξεχειλίζει, σε μια εξόχως απειλητική ανάμειξη με την απόγνωση: στις δημοκρατικές κοινωνίες καταρρέουν κυβερνήσεις, στις απολυταρχικές κινδυνεύουν καθεστώτα.

Με αφορμή τις επαναστάσεις στην Τυνησία και την Αίγυπτο, που απλώνονται με μεγάλη ταχύτητα σε πολλές αραβικές χώρες, αρκετοί αναλυτές ανατρέχουν πάλι στο Δείκτη Δυστυχίας και βρίσκουν ότι η θεωρία επιβεβαιώνεται με δραματικό τρόπο.

Στην Τυνησία και την Αίγυπτο, για παράδειγμα, τα υψηλά ποσοστά πληθωρισμού και ανεργίας είχαν ανεβάσει το Δείκτη Δυστυχίας κοντά στο 20%, όπως παρατηρούν αναλυτές της Societe Generale. Ακολούθησαν, ως γνωστόν, οι λαϊκές εξεγέρσεις που ανέτρεψαν και τα δύο καθεστώτα.

Δυστυχώς, τα θλιβερά ρεκόρ του Δείκτη Δυστυχίας δεν εμφανίζονται αυτό τον καιρό μόνο σε μακρινούς από την Ελλάδα τόπους. Η ελληνική οικονομία βρίσκεται, ως γνωστόν, αντιμέτωπη με μια από τις πιο επικίνδυνες μορφές στασιμοπληθωρισμού που μπορεί να εμφανισθεί σε μια οικονομία.

Την ώρα που η οικονομία βουλιάζει στην ύφεση (-6,6% τον Δεκέμβριο), η κυβέρνηση όχι μόνο δεν είναι σε θέση να υποστηρίξει την οικονομική δραστηριότητα, αφού βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίας το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά υποχρεώνεται να επιβάλλει βαριές αυξήσεις στην έμμεση φορολογία και στα τιμολόγια των ΔΕΚΟ, που εκτοξεύουν τον πληθωρισμό πάνω από κάθε όριο ανοχής των ασθενέστερων στρωμάτων.

Με το (επίσημο) ποσοστό της ανεργίας κοντά στο 14% και τον πληθωρισμό σταθερά πάνω από το 5%, ο Δείκτης Δυστυχίας στην Ελλάδα διαμορφώνεται με… άνεση πάνω από το 19%, δηλαδή στο ίδιο σημείο «βρασμού», που είχε φθάσει και στην Τυνησία και την Αίγυπτο πριν ξεσπάσουν οι λαϊκές εξεγέρσεις.

Θα γίνει, λοιπόν, «της Αιγύπτου»; Κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει με ασφάλεια, σίγουρα όμως οι ενδείξεις εξάντλησης και των τελευταίων αποθεμάτων υπομονής των πολιτών εμφανίζονται όλο και συχνότερα, όλο και με μεγαλύτερη ένταση. Κινήματα κοινωνικής ανυπακοής («Δεν πληρώνω» διόδια και εισιτήρια) εμφανίζονται με ιδιαίτερο δυναμισμό και βρίσκουν ευρεία κοινωνική αποδοχή, όπως δείχνουν τελευταίες δημοσκοπήσεις. Σε πρωτοφανή επίπεδα (σχεδόν 50%) φθάνει στις δημοσκοπήσεις  το ποσοστό των πολιτών, που δηλώνουν με τον πιο ακραίο τρόπο την απογοήτευσή τους από το πολιτικό σύστημα, λέγοντας ότι στις επόμενες εκλογές δεν θα ψηφίσουν, ή θα εκφρασθούν με λευκό ή άκυρο ψηφοδέλτιο (ήδη στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές το ποσοστό της αποχής «χτύπησε» ρεκόρ).

Η κυβέρνηση ως τώρα κάνει το παν για να ικανοποιήσει τους πιστωτές της χώρας, ακόμη και αν χρειάζεται να έλθει σε σύγκρουση με ομάδες πίεσης, κοινωνικά στρώματα, ή την πλειονότητα των πολιτών. Όμως, αν δεν κάνει το συντομότερο κάτι για να σταματήσει την απειλητική άνοδο του Δείκτη Δυστυχίας, το πολιτικό της μέλλον διαγράφεται ζοφερό…

Από τον Χάρη