Διογένης ο Κυνικός

Ο Διογένης ήταν γιός του τραπεζίτη Ικέσιου και καταγόταν από την Σινώπη.

Λέγεται πώς το δημόσιο είχε εμπιστευτεί νομίσματα στον πατέρα του κι εκείνος τα παραχάραξε και μετά εξορίστηκε.
Η ιστορία έχει ως εξής:
Πήγε κάποτε στο Μαντείο των Δελφών να πάρει χρησμό σχετικά με το τί θα έπρεπε να κάνει από όσα του έλεγαν.

Ο χρησμός ήταν <<Παραχαράξαι το νόμισμα>> το οποίο ήταν ρήση που σήμαινε να αλλάξει τακτική ζωής ,αλλά εκείνος παρερμήνευσε το χρησμό και τον έλαβε κυριολεκτικά (Διογ.Λαέρτ. 6.21).
Εξόριστος έφτασε στην Αθήνα όπου και γνώρισε τον Αντισθένη.
Γοητεύτηκε από την προσωπικότητά του,όμως ο Αντισθένης εκείνη την εποχή δεν δεχόταν μαθητές.

Ο Διογένης επέμενε και τον ακολουθούσε συνεχώς. Ο Αντισθένης τον χτύπησε με τη ράβδο του ,αλλά ο Διογένης δεν παραιτήθηκε λέγοντάς του <<όσο και να με χτυπάς δεν πρόκειται να με εμποδίσεις να σε ακούω>>.
Λέγεται πώς βρήκε το νόημα της ζωής του βλέποντας ένα ποντίκι να τρέχει χωρίς να αναζητεί κρυψώνα ή να φοβάται το σκοτάδι.
Κοιμόταν ως γνωστόν σε ένα πυθάρι και έκανε τα πάντα δημοσίως. Το καλοκαίρι ντυνόταν βαριά και κυλιόταν στην καυτή άμμο και το χειμώνα ντυνόταν λιτά και αγκάλιαζε τα χιονισμένα αγάλματα,ώστε να σκληραγωγείται.
Είχε ιδιαίτερη ικανότητα να γελοιοποιεί τους άλλους.
Αποκαλούσε την σχολή του Ευκλείδη αντί για σχολή χολή,
και τις διατριβές του Πλάτωνα ώς κατατριβές (χάσιμο χρόνου).
Έλεγε πώς ο άνθρωπος είναι το πιο ανόητο ζώο και πως τη ζωή πρέπει να την αντιμετωπίζουμε με λόγο ή με βρόχο (θηλιά).
Κάποτε πρόσβαλε τον Πλάτωνα προσφέροντάς του σύκα και λέγοντάς του <<να φάς σου είπα όχι να καταβροχθίσεις>>.
Περιφερόταν με ένα λιχνάρι στο χέρι μέρα μεσημέρι λέγοντας <<άνθρωπο ζητώ>>. Κατηγορούσε τους μελετητές του Ομήρου που μελετούσαν τα πάθη του Οδυσσέα και αγνοούσαν τα δικά τους.
Έλεγε ότι πρέπει να συντονίζουμε τις συνήθειες της ψυχής όπως τις χορδές της λύρας.
Για τους φυσικούς φιλόσοφους έλεγε ότι παρατηρούν τον ήλιο και την σελήνη και παραβλέπουν όσα είναι μπροστά στα πόδια τους.
Του έκανε επίσης εντύπωση που οι άνθρωποι έκαναν θυσίες για να τους χαρίζουν οι άνθρωποι καλή υγεία την στιγμή που ζούσαν με τρόπο και θρέφονταν με φαγητά που βλάπτουν την υγεία.
Είχε σε μεγάλη εκτίμηση τους δούλους που ενώ έβλεπαν τα αφεντικά τους να τρώνε μετά μανίας,εκείνοι ήταν εγκρατείς και δεν έκλεβαν ποτέ.
Επενούσε όσους επρόκειτω να παντρευτούν,να ταξιδέψουν,να ασχοληθούν με την πολιτική,να κάνουν παιδιά και δεν το έκαναν.
Δεν έκανε ποτέ οικογένεια.
Ωστόσο είχε σαν παιδιά του τα παιδιά του Ξενιάδη ο οποίος τον είχε αγοράσει σαν δούλο.Την ώρα της αγοράς όταν τον ρώτησαν τι γνωρίζει να κάνει καλά,εκείνος είχε πεί να εξουσιάζει ανθρωπους.Και πράγματι πέρα από την επιμέλεια των παιδιών του,γρήγορα ανέλαβε και όλες τις υποχρεώσεις του οίκου του,
επαληθεύοντας τη ρήση του.
Όταν τον ρώτησε κάποτε ο Ξενιάδης πώς θα ήθελε να τον θάψουν,εκείνος είπε με το πρόσωπο προς τα κάτω διότι σύντομα θά έρθουν τα πάνω κάτω!
Κάποτε στην αγορά φώναξε <<Έ!άνθρωποι!>> και όταν γύρισαν όλοι είπε <<Ανθρώπους φώναξα όχι καθάρματα!>>.
Είχε φτιάξει ένα κατάλογο με τα ονόματα όσων τον είχαν χτυπήσει και τον είχε κρεμάσει στο λαιμό του.
Σε εκείνους που έλεγαν πως πρέπει να ξεκουραστεί αφού είχε γεράσει τους απαντούσε πώς ο δρομέας στο τέλος του δρόμου πρέπει να εντείνει την προσπάθειά του κι όχι να χαλαρώσει.
Κάποτε όταν ξένοι πήγαν να δούν τον Δημοσθένη στην Παιανία σήκωσε το μεσαίο δάκτυλο και τους είπε <<Αυτός είναι για σας ο δημαγωγός των Αθηναίων>>.
Συνήθιζε να εξετάζει τους ανθρώπους φυσιογνωμικά βάση των ακρών των δακτύλων τους.
Επέλεγε τους μαθητές του με πολύ αυστηρά κριτήρια.
Αναφέρεται (Διογ.Λαέρτ. 6.36) ότι σε έναν από αυτούς του έδωσε να κρατάει ένα ψάρι και να τον ακολουθήσει στην αγορά.
Όταν κάποτε είδε ένα παιδί να πίνει νερό με τη χούφτα του είπε <<με ξεπέρασε στην απλότητα ένα παιδι>>.
Έλεγε ότι τα πάντα ανήκουν στους θεούς και ότι οι σοφοί είναι φίλοι των θεών.Έτσι μεταξύ φίλων όλα είναι κοινά.
Κάποτε είδε μια γυναίκα να προσκυνά με άσχημο τρόπο και της είπε <<δεν φοβάσαι μήπως και στέκεται κάποιος θεός πίσω σου;>>.
Στην φύση αντιστεκόταν με το θάρρος,στο νόμο με τη φύση και στα πάθη με τη λογική.
Όταν τον συνάντησε ο Αλέξανδρος στο πυθάρι του και τον ρώτησε τί επιθυμούσε εκείνους του απάντησε να μην του στερεί το φώς, κι όταν ο Αλέξανδρος τον ρώτησε αν τον φοβάται εκείνος του είπε πως δεν θα έπρεπε να τον φοβάται εφ'όσον είναι καλός.Ο Αλέξανδρος απευθυνόμενος στον Διογένη του είπε:"Εγώ είμαι ο Αλέξανδρος ο Μέγας Βασιλεύς".Και ο Διογένης απάντησε:"Και εγώ ο Διογένης ο Κυνικός"!
Τότε ο Αλέξανδρος είπε το περίφημο <<αν δεν ήμουν ο Αλέξανδρος θα ήθελα να ήμουν ο Διογένης>>.

Συνήθιζε να αλείφει τα πόδια του με έλαια,καθώς η ουσία από το κεφάλι πηγαίνει στον αέρα,ενώ η ουσία από τα πόδια πηγαίνει στην μύτη!
Σε έναν αστρονόμο του είπε <<πρίν πόσες μέρες κατέβηκες από τον ουρανό;>>
Όταν ο Πλάτων είχε διατυπώσει τη ρήση ότι ο άνθρωπος είναι ζώο δίποδο και άπτερο ο Διογένης μάδησε ένα πετεινό και τον έδειξε μέσα στην Ακαδημία.
Κάποιος από τους μαθητές του τον ρώτησε πότε πρέπει να τρώμε κι εκείνος απάντησε <<αν είσαι πλούσιος όποτε θές,αν είσαι φτωχός όποτε έχεις>>.
Κάποτε στα Μέγατα είδε τα παιδιά να τριγυρίζουν γυμνά.τότε είπε ότι είναι καλύτερα να είσαι στα Μέγαρα κριάρι παρά παιδί.
Είχαν καλέσει τον Διογένη σε γεύμα.Πήγε να πλύνει τα χέρια του στο λουτρό,αλλά ήταν πολύ βρώμικο.Όταν βγήκε από το λουτρό ρώτησε:"που πλένονται όσοι πλύθηκαν εδώ;"
Μία φορά παρακολουθούσε αγώνες τοξοβολίας.Όταν είδε ότι ένας αδέξιος ετοιμαζόταν να ρίξει πήγε και κάθησε μπροστά στον στόχο λέγοντας ότι είναι το ασφαλέστερο μέρος!
Κάποιος είχε γράψει πάνω από την είσοδο της οικίας του "κανένα κακό να μην εισέρχεται".Βλέποντάς το ο Διογένης χτύπησε την θύρα και ρώτησε από που μπαίνει ο οικοδεσπότης!
Ο Διογένης έλεγε ότι διαφέρει από τα άλλα σκυλιά επειδή δεν δαγκώνει τους εχθρούς αλλά τους φίλους,με σκοπό να τους σώσει!
Όταν γυρνούσε ο Διογένης από την Σπάρτη και τον ρώτησε κάποιος από που έρχεται και που πάει,απάντησε:"έρχομαι από το μέρος των ανδρών και πηγαίνω στο μέρος των γυναικών"!
Κάποιος πλούσιος κάλεσε στην οικία του τον Διογένη και του έδειξε τα πλούτη του,τα οποία φύλαγε στο υπόγειο.Φεύγοντας ο Διογένης τον ευχαρίστησε που μοιράσθηκε τα πλούτη του μαζί του.Ο πλούσιος απόρησε κσι του είπε ότι δεν μοιράστηκε τα πλούτη του μαζί του,απλά τα είδε.Και ο Διογένης απάντησε ότι και εκείνος δεν τα κάνει τίποτα,απλά τα βλέπει!
Κατά τον Διογένη η ανοησία είναι η μέγιστη και τελειωτάτη όλων των νόσων!
Κάποτε συγχάρηκε έναν μουσικό που με το φάλτσο παίξιμό του έδιωξε τον κόσμο λέγοντάς του συγχαρητήρια που κατάφερες να ξεσηκώσεις το πλήθος.
Όταν τον ρώτησαν τί σημαίνει γι'αυτόν η φιλοσοφία είπε το να μελετώ την αποτυχία.
Σε κάποιον που φιλοσοφόυσε κοντά σε ένα πηγάδι του είπε <<πρόσεχε μη πέσεις μέσα>>...
Κάποτε που αυνανιζόταν (χειρουργείν στο αρχαίο) στην αγορά απάντησε στο πλήθος <<μακάρι να μπορούσα να κοπάσω και την πείνα μου τρίβοντας την κοιλιά μου>>.
Αυτοκτόνησε σε μεγάλη ηλικία κρατώντας την αναπνοή του!!!

Στο επίγραμμα του αγάλματος που του αφιέρωσαν και στο οποίο αντί για εκείνον υπήρχε ένας σκύλος αναφερόταν:

<<Και ο χαλκός γερνάει με το πέρασμα του χρόνου Διογένη. Η δόξα σου όμως θα υπάρχει αιώνια γιατί μόνον εσύ έδειξες στους θνητούς τον τρόπο να είναι αυτάρκεις και το δρόμο προς την απλή ζωή>>

(Διογ.Λαέρτ. 6.79).

Ο ίδιος είχε αποκαλέσει τον εαυτό του Σωκράτη Μαινόμενο.
Τα έργα του λέγεται ότι τα έγραψαν οι μαθητές του βασισμένοι στις διδασκαλίες του,ενώ ο ίδιος δεν είχε γράψει ποτέ.