Σάββατο 30 Απριλίου 2011

«Πόλεμος στη Λιβύη: δεν είναι το πετρέλαιο, είναι το νόμισμα και τα δάνεια»

Ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας , Robert Zoellick είπε ότι ελπίζει ο οργανισμός να έχει έναν ρόλο στην ανοικοδόμηση της Λιβύης όταν η χώρα εξέλθει από την τρέχουσα αναταραχή. O Zoellick, μιλώντας στο πάνελ μιας εκδήλωσης, επεσήμανε τον ρόλο που ανέλαβε εγκαίρως η τράπεζα στην ανοικοδόμηση της Γαλλίας, της Ιαπωνίας και άλλων χωρών μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.



«Με τον όρο ανοικοδόμηση σήμερα εννοούμε την Ακτή του Ελεφαντοστού, εννοούμε το νότιο Σουδάν, εννοούμε τη Λιβερία, τη Σρι Λάνκα και ελπίζω ότι θα εννοούμε και τη Λιβύη», είπε ο Zoellick. Όσον αφορά στην Ακτή του Ελεφαντοστού, ο Zoellick, όπως είπε, ήλπιζε ότι μέσα «σε δύο εβδομάδες » η τράπεζα θα προωθούσε «περίπου εκατό εκατομμύρια δολάρια ως υποστήριξη έκτακτης ανάγκης.»

Στις Ηνωμένες Πολιτείες ακούμε διάφορους εκπροσώπους από ποικίλες πλευρές να προσπαθούν να εξηγήσουν γιατί βρισκόμαστε (οι Αμερικανοί) ξαφνικά μπλεγμένοι σε έναν ακόμη πόλεμο της Μέσης Ανατολής. Και πολλοί από εμάς πιάνουν τον εαυτό τους να αναρωτιέται σχετικά με τις επίσημες δικαιολογίες που διατυπώνονται. Γνωρίζουμε καλά ότι οι αληθινές αιτίες συζητούνται σπάνια στα μέσα ενημέρωσης ή από την κυβέρνησή μας.
Αν και η πλέον λογική εξήγηση για την εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο στη Λιβύη σχετίζεται με τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας, και ειδικότερα το πετρέλαιο, αυξάνει διαρκώς και ο αριθμός εκείνων που διαφωνούν με την εξήγηση αυτή. Οι διαφωνίες αυτές, κατά κύριο λόγο, εστιάζουν το ενδιαφέρον τους γύρω από την οικονομική σχέση της Λιβύης με την Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), την Τράπεζα Διεθνών Διευθετήσεων (BRI), και τις πολυεθνικές εταιρίες.


Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η κεντρική τράπεζα της Λιβύης ανήκει κατά 100% στο κράτος. Και στα θησαυροφυλάκιά της, σύμφωνα πάντα με το ΔΝΤ, εκτιμάται ότι υπάρχουν σχεδόν 144 τόνοι χρυσού. Τη σημασία του επίσης έχει το γεγονός ότι τους μήνες που προηγήθηκαν του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που επέτρεψε στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να επέμβουν στη Λιβύη, ο Μουαμάρ Καντάφι ανοιχτά υπερθεμάτιζε υπέρ της δημιουργίας ενός νέου νομίσματος, το οποίο θα συναγωνιζόταν το δολάριο και το ευρώ. Πράγματι, κάλεσε τα αφρικανικά και μουσουλμανικά κράτη να συμμετάσχουν σε μια συμμαχία, η οποία θα έκανε νόμισμά της αυτό το νέο νόμισμα, το χρυσό Δηνάριο, και θα το αναγνώριζαν ως μοναδικό νόμισμα για τις συναλλαγές τους και το συνάλλαγμά τους. Με άλλα λόγια, θα πωλούσαν το πετρέλαιο και άλλα προϊόντα στις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο κόσμο μόνο για χρυσά Δηνάρια.
Οι ΗΠΑ και οι άλλες χώρες της G8, η Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ, η BIS, και οι πολυεθνικές εταιρίες δεν
χαίρονται ιδιαίτερα με τους ηγέτες που απειλούν την κυριαρχία τους στις αγορές παγκόσμιου νομίσματος ή που εμφανίζονται να κινούνται μακριά από το διεθνές τραπεζικό σύστημα που ευνοεί την κυριαρχία των πολυεθνικών. Ο Σαντάμ Χουσεΐν είχε υποστηρίξει πολιτικές παρόμοιες με αυτές που εξέφρασε ο Καντάφι λίγο πριν οι ΗΠΑ στείλουν τα στρατεύματα τους στο Ιράκ.



Στις ομιλίες μου, το βρίσκω συχνά απαραίτητο να υπενθυμίσω στο ακροατήριο ένα σημείο που σε μένα φαίνεται προφανές, αλλά παρανοείται από τόσους πολλούς: ότι η Παγκόσμια Τράπεζα στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου μια Παγκόσμια Τράπεζα είναι, μάλλον μία Αμερικανική τράπεζα. Ομοίως, ο πιο στενός αμφιθαλής αδελφός της, το ΔΝΤ. Στην πραγματικότητα, εάν κάποιος εξετάσει τα εκτελεστικά συμβούλια της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ και τα δικαιώματα ψήφου στον πίνακα που κάθε μέλος του διαθέτει, αντιλαμβάνεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ελέγχουν περίπου 16 τοις εκατό των ψηφοφοριών στην Παγκόσμια Τράπεζα – (έναντι 7% περίπου της Ιαπωνίας, το δεύτερο μεγαλύτερο μέλος, 4.5% της Κίνας , 4.00% της Γερμανίας και 3.8% του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας ). Αναλόγως ελέγχουν σχεδόν το 17% των ψήφων του ΔΝΤ (έναντι 6% που έχουν περίπου η Ιαπωνία και η Γερμανία και σχεδόν 5% που έχουν το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία ). Επιπλέον, οι ΗΠΑ έχουν το δικαίωμα βέτο σε όλες τις σημαντικές αποφάσεις και, ας μην ξεχνάμε, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ διορίζει τον Πρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Μετά από όλα αυτά, μπορούμε ν’ αναρωτηθούμε: Τι συμβαίνει όταν ένα «παρείσακτο» κράτος, όπως η Λιβύη, απειλεί να γονατίσει το τραπεζικό σύστημα που ωφελεί την κυριαρχία των πολυεθνικών εταιρειών; Τι συμβαίνει σε μια «αυτοκρατορία» όταν δεν μπορεί πλέον αποτελεσματικά να είναι απροκάλυπτα ιμπεριαλιστική;

Του John Perkins
συγγραφέα του βιβλίου  «Εξομολογήσεις ενός οικονομικού εκτελεστή».

Οι θανατιφόρες ιδέες του νεοφιλελευθερισμού

Οι συνταγές του ∆ιεθνούς ΝοµισµατικούΤαµείου για τις «διαρθρωτικές αλλαγές» στην υγεία θυµίζουν εκείνο το «∆ιάταγµα περί ευθανασίας» που υπέγραφε o Χίτλερ την 1η Σεπτεµβρίου 1939. Ανέθετε µε αυτό στους πιο επιφανείς γιατρούς του να οργανώσουν «επιτροπές θανάτου» οι οποίες θα έκαναν ευθανασία «σε ασθενείς που η κατάσταση της υγείας τους κρίνεται αθεράπευτη». Για να εξοικονοµήσει χρήµατα για την εκστρατεία του.



Η εκστρατεία του ∆ΝΤ κατά των δηµόσιων συστηµάτων υγείας των περιφερειακών χωρών της Ευρώπης έχει κι αυτή τα δικά της θύµατα. Στη Βουλγαρία έχουν βάλει λουκέτο πολλά νοσοκοµεία λόγω υποχρηµατοδότησης. Και ο νέος νόµος για την ιδιωτικοποίηση του ασφαλιστικού συστήµατος αφαιρεί προκαταβολικά από τις αποδοχές των ασφαλισµένων τη δαπάνη για την υγεία τους. Στη Ρουµανία, τα πράγµατα είναι ακόµη χειρότερα. Ο φετινός προϋπολογισµός για την υγεία είναι κατά 40% µειωµένος. Και οι ασφαλισµένοι πληρώνουν από την τσέπη τους ιατρικές υπηρεσίες που πρώτα παρέχονταν δωρεάν. Η κυβέρνηση κλείνει τα µισά από τα 435 δηµόσια νοσοκοµεία της χώρας και κόβει 10.000 κλίνες.


Και οι ασθενείς πιάνουν κρεβάτι κουβαλώντας µαζί τους τα φάρµακα για τη θεραπεία τους, βιταµίνες, αντιβιοτικά, σύριγγες, επιδέσµους, ακόµη και δικό τους φαγητό. Οι επιµολύνσεις θερίζουν στα ρουµανικά νοσοκοµεία, επειδή αναγκάζονται να προµηθεύονται τα φθηνότερα ιατρικά υλικά, που καταφτάνουν µε καραβιές από την Κίνα. Αµειβόµενοι µέχρι και 10 φορές χαµηλότερα από άλλους ευρωπαίους συναδέλφους τους, µόνο πέρυσι 6.500 γιατροί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους.


Όσο για το θρυλούµενο «οικονοµικό θαύµα» του ∆ΝΤ στην Τουρκία, ας δούµε καλύτερα σε πόσα πτώµατα πάτησε. Στις συνταγές του για τη δηµόσια υγεία καθόριζε συµµετοχή του ασφαλισµένου έως και 2 λιρών για την πρωτοβάθµια περίθαλψη, 5-10 για τη δευτεροβάθµια και 8-10 για την τριτοβάθµια. Μπορεί τα ποσά να δείχνουν ασήµαντα. Οµως δεν είναι, σε µια χώρα όπου φτάνει µια αύξηση 20 λεπτών της λίρας (0,12 ευρώ) στο ψωµί, για να κάνει ο κόσµος ουρές έξω από τα φουρνάρικα. Μάλιστα ήταν τόσοι οι φόβοι για τις κοινωνικές συνέπειες αυτών των µέτρων, που το τουρκικό Συνταγµατικό ∆ικαστήριο αναγκάστηκε να ακυρώσει τις σχετικές δεσµεύσεις της χώρας µε το ∆ΝΤ.


Στο βιβλίο του «Οι θανατηφόρες ιδέες του νεοφιλελευθερισµού», ο συγγραφέας Ρικ Ρόουντεν εξηγούσε πώς καταστράφηκε η δηµόσια υγεία στις χώρες που άνοιξαν τις πόρτες τους στο ∆ΝΤ: «Η υποχρηµατοδότησή τους οδήγησε τα εθνικά συστήµατα υγείας σε αργό θάνατο, µε έλλειψη προσωπικού και επιδείνωση των συνθηκών εργασίας που έσπρωξε τους εργαζοµένους να µεταναστεύσουν στο εξωτερικό».


Τίποτα από όλα αυτά δεν θα ήταν εύκολο χωρίς την οικονοµική κρίση, λέει ο φιλόσοφος Σλαβόι Ζίζεκ. Η επιβολή της οικονοµίας της αγοράς διευκολύνεται από το σοκ των ανθρώπων. Σαν επιζώντες από µια φοβερή λαίλαπα, δυσκολεύονται να πιστέψουν πως τους περιµένουν ακόµη χειρότερα. Και µετατρέπονται σε µια ιδεολογική «tabula rasa», έτοιµοι να αποδεχτούν τη νέα τάξη πραγµάτων, τώρα που όλα τα εµπόδια έχουν εκλείψει.
 
Από τα Νέα

Παρασκευή 29 Απριλίου 2011

Σαν να μη πέρασε μια μέρα.....!!!

       Σήμερα έχουμε γενέθλια. 
       Χρόνια μας Πολλά. 


Σαν σήμερα πριν ένα χρόνο ξεκίνησε αυτό το blog 
και αισίως έφτασε τις 800 αναρτήσεις.
Ευχαριστώ πολύ όσους συνέβαλαν σ΄αυτό.
Μας τίμησαν δε σχεδόν 11.500 επισκέπτες.


Άντε και του χρόνου όλοι εδώ, υγιέστατοι, ευτυχέστεροι και πλουσιότεροι!!! 
Οι 10 αναρτήσεις που διαβάστηκαν περισσότερο είναι: 
1.Παροιμίες   

2.Οι ρίζες των ..... επωνύμων 

3.Δώρα για τις φετινές γιορτές  http://dipnosofistis.blogspot.com/2010/12/blog-post_1317.html

4.Οι Σλάβοι στην Ελλάδα 

5.Αρκάς-Κάνε πουλί να δεις καλό  http://dipnosofistis.blogspot.com/2010/11/blog-post_3444.html

6.Τα κουτσαβάκια-Ο έλεγχος 

7.Κακόηθες μελάνωμα 

8.Βαρέθηκα 

9.Λήσταρχος Νταβέλης 

10.Τι ονειρεύεται να ακούσει ένας άνδρας απο μία γυναίκα

Η βαρβαρότητα των άδειων εδράνων


Tα άδεια έδρανα της Βουλής, στη διάρκεια της χθεσινής συζήτησης για την παραπομπή του Άκη Τσοχατζόπουλου, αποκαλύπτουν το μέγεθος της περιφρόνησης  των εθνοπατέρων προς τους πολίτες.

Τα πλουσιόπαιδα, στους οποίους έχουμε αναθέσει τον ιερό ρόλο της εκπροσώπησής μας στη κοινοβουλευτική δημοκρατία, δεν καταδέχθηκαν να παραβρεθούν στην αίθουσα συνεδριάσεων της βουλής.
Οι χοντρόπετσοι απόντες  εθνοπατέρες,  έδειξαν με την απουσία τους πόσο γραμμένες έχουν τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες αλλά και την ανάγκη κάθαρσης και διαφάνειας.
Αναρωτιέται κανείς αν θα τολμούσαν ν απουσιάσουν από το κάλεσμα κάποιου μεγαλοεπιχειρηματία της διαπλοκής.

Οι συγκεκριμένοι κύριοι και κυρίες δεν χαμπαριάζουν μία ούτε από τα γιαούρτια, ούτε από το κράξιμο, ούτε ακόμη και από αυτόν τον άγριο ξυλοδαρμό του συναδέλφου τους Κωστή Χατζηδάκη. Μια βάρβαρη επίθεση δίχως αμφιβολία. (Πάντως ο κ. Χατζηδάκης, έχει «εξαφανισθεί» από τότε. Αποφεύγει συστηματικά την υπερέκθεση στα ΜΜΕ.)
Εξίσου βάρβαρη όμως είναι και η δική τους απουσία από τα έδρανα της Βουλής στη διάρκεια μιας τόσο σοβαρής συζήτησης. 
Δεν μας ενδιαφέρει αν βρισκόντουσαν στο καφενείο της Βουλής, αν συζητούσαν με τους διαπλεκόμενους-με κάποιες εξαιρέσεις- κοινοβουλευτικούς συντάκτες η αν έκαναν καμάκι στις γραμματείς που έχουν προσλάβει οι κατά καιρούς διατελέσαντες (πεφωτισμένοι) πρόεδροι της Βουλής.
Τα άδεια έδρανα αποκαλύπτουν τη χυδαία και βάρβαρη περιφρόνηση των πολιτών. 
Πρόκειται για μια απίστευτη περιφρόνηση προς τους πολίτες, η οποία μπορεί να συγκριθεί μόνο με την περιφρόνηση των αδίστακτων πρεζεμπόρων προς την ίδια τη ζωή.

Δεν είναι το απαράδεκτο του θεάματος. Είναι η περιφρόνηση και το θράσος που δεν αντέχεται. Και μάλιστα όταν όλοι αυτοί οι εθνοπατέρες απολαμβάνουν παχυλές αμοιβές σε καιρό εξαθλίωσης των πολιτών και ασίγαστη προβολή από τα ΜΜΕ.
Τους πληρώνουμε για να βρίσκονται στη Βουλή κι όχι στα παράθυρα του Μega. 
Και καλά οι ίδιοι, αλλά οι φερόμενοι ως ηγέτες, Παπανδρέου και Σαμαράς, δεν μπορούν να τους δώσουν εντολή να βρίσκονται στις θέσεις τους, στο Ναό της Δημοκρατίας;
Ντροπή σ όλους σας, ασυνείδητοι...

Από τον Βασίλη Μπόνιο

Το πατριαρχείο καίει τα βιβλία του Ανθρακίτη

Ένας από τους πολλούς δάσκαλους και επιστήμονες που βρέθηκαν στο στόχαστρο του πατριαρχείου, ήταν ο μαθηματικός Μεθόδιος Ανθρακίτης, (1660-1736) δημοτικιστής δάσκαλος και παπάς. Γεννήθηκε στο χωριά Καμινιά (σήμερα Ανθρακίτη) των Ιωαννίνων. Σπούδασε στην περίφημη γιαννιώτικη Σχολή του Γκιούμα ή Γκιόνμα με δάσκαλο τον ιερωμένο Γιώργο Σουγδουρή, που είχε εισάγει στη Σχολή του μαθήματα θετικών Επιστημών και Φιλοσοφίας. Ο Σουγδουρής μπήκε στο μάτι του τοπικού δεσπότη Κλήμη που τον κατηγόρησε πως πιστεύει σε μια ‘κατ’επίνοιαν’ διαφορά της θείας ουσίας και της θείας ενέργειας. Κάτι τρέχει στα γύφτικα θα μου πείτε αλλά τον καιρό που οι επίσκοποι ήταν ελέω Σουλτάνου πραγματικοί πρίγκηπες δεν παίζανε με αυτά. Έτσι, ο Κλήμης συγκάλεσε τοπική σύνοδο για να τον καταδικάσει ως αιρετικό, και τον κατηγορεί στο Πατριαρχείο πως ακολουθεί τις θέσεις των αντιπάλων του Γρηγορίου Παλαμά, ενός άθλιου δεσπότη που θεμελίωσε την ορθόδοξη διαστροφή του Ησυχασμού μιας αποκρυφιστικής ανατολίτικης διαδικασίας μέσω της οποίας έβλεπες το φως του θεού ζητώντας την καθαίρεσή του. Ο Σουγδουρής, αναγκάστηκε να κάνει μια δήλωση μετανοίας, μια ομολογία ορθόδοξης πίστης για να γλυτώσει. Ο Κλήμης όμως συνέχισε να τον κυνηγά καταγγέλοντάς τον στον πατριάρχη Ιεροσολύμων Δοσίθεο,  που έγινε στα 25 του επίσκοπος και στα 28 του πατριάρχης (!) ειδικευμένο στις ζητείες τις συλλογές δηλαδή εράνων με περιφορά κοκάλων στα χωριά των Βαλκανίων.

Αυτή ήταν η κατάσταση στα Γιάννενα, που ήταν πρώτα στ’άρματα στα γρόσια και στα Γράμματα. Ο φιλέλληνας περιηγητής Jacob Salomon Bartholdy, που δεν έκρυψε την απογοητευσή του από την κατάντια των Γραικών και στηλίτευσε την αμάθεια, τη διαφθορά και τη ρυπαρότητα του κλήρου τους ομολογεί πως οι Οθωμανοί κατακτητές δεν απαγόρευαν ούτε τα βιβλία, ούτε τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ούτε τη διακίνηση ιδεών. Αναφέρει πως στα Γιάννενα εμπόδια για τη λειτουργία των σχολείων έφερνε ο δεσπότης και όχι ο πασάς. Ο Αλή πασάς έσωσε το φυσικομαθηματικό Αθ.Ψαλίδα, σχολάρχη της Μαρουτσαίας, όταν το πατριαρχείο τον κατήγγειλε ως άθεο, Βολταιριστή και οπαδό της Γαλλικής Επανάστασης. 
Στην ίδια πόλη ο ευσεβής Σχολάρχης Κων.Μπαλανίδης (1799-1818) απαγόρευε την εκμάθηση ξένων γλωσσών διότι “γέμουσιν από αθεϊστικά βιβλία”. 
Ο πρωθιερέας Μπαλάνος Βασιλόπουλος, διευθυντής της σχολής Γκιούμα από το 1723, ένας συντηρητικός που δεν είχε σπουδάσει στο εξωτερικό, έστειλε σε ευρωπαϊκές ακαδημίες μια εσφαλμένη μελέτη γιά κάποιο μαθηματικό πρόβλημα που θεώρησε ότι έλυσε. Χολωμένος από το γεγονός πως ο Ευγένιος Βούλγαρης έκρινε το έργο του περιφρονητικά σε επιστολή του στον σύγκελο των Ιωαννίνων («τη του Αυγείου βουστασίη κρίνεται παραπλήσιον…Παραλογισμός γαρ εστί…»), εξανάγκασε τον νεωτεριστή κληρικό να εγκαταλείψει την πόλη.
Ο Ανθρακίτης ήταν από τους πρώτους που δίδαξαν μαθηματικά στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα. 
Τα διδάχτηκε από το 1697 στη Βενετία μαζί με τη Φιλοσοφία. 
Στα 1708, επέστρεψε στην Ελλάδα εγκαταλείποντας την καλή θέση του εφημέριου της Βενετίας για να διδάξει τους ταλαίπωρους συμπατριώτες του. 
Αρχικά εγκαθίσταται στην Καστορια όπου διδάσκει διαδοχικά σε δυο σχολεία, χωρίς να τηρεί την ορθόδοξη γραμμή πως η Φιλοσοφία υπάρχει για να υπηρετεί το ορθόδοξο δόγμα. Υψώνει το ανάστημα στις επικρατούσες αντιλήψεις του σχολάρχη της πατριαρχικής Σχολής Θεόφιλου Κορυδαλλέα και στους Φαναριωτες που δίδασκαν στην αρχαϊζουσα που δεν απευθύνονταν στο λαό παρά μονάχα στους άρχοντες και στους σπουδαγμένους 
Μπήκε έτσι στο στόχαστρο των αντιδραστικών κληρικών. Ο θεωρούμενος μέγας εκκλησιαστικός πατέρας ο Μακάριος ο Πάτμιος κατήγγειλε πως “…ο κύρ Μεθόδιος τρίγωνα και τετράγωνα διδάσκει τους μαθητάς του και την άλλην πολυάσχολον ματαιοπονίαν της Μαθηματικής”. 
Κατηγορήθηκε ως δήθεν οπαδός του Ισπανού Ιησουϊτη μοναχού και θεολόγου Μιγκουέλ ντε Μολινός (στην Ελλάδα γωστού ως Μολίνου) τον οποίο καταδίωξε ο πάπας. Η Σύνοδος  τον κάλεσε το 1719 να απολογηθεί μπροστά της. 
Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Καστοριά και να πάει στη Σιάτιστα όπου δίδαξε για δυο χρόνια. Γυρνάει στην Καστοριά, όπου παρουσιάζεται στον Αρχιεπίσκοπο Αχριδών Ιωάσαφ και προβαίνει σε ομολογία πίστης. 
Από εκεί πηγαίνει στα Γιάννενα και μετά από νέα ομολογία αναλαμβάνει τη σχολαρχεία της Γκιουμείου. Πολλοί εξέχοντες Γιαννιώτες στέλνουν γράμμα υπέρ του Ανθρακίτη στον ισχυρό μητροπολίτη Νικομηδείας Παΐσιο: «…υπάρχει πενέστατος, ασθενής και αδύνατος και ουκ ισχύουσιν αι γηραλαίαι σάρκες του ν΄αντιπαλαίωσιν εις τοιαύτην σκληρότητα…» 
Μάταια γιατί τον Αύγουστο του 1723 η Σύνοδος του απαγορεύει τη διδασκαλία και διάδοση των ιδεών του και τον αποσχηματίζει. («Καθαίρεσις διεξοδική του κακοΜεθοδίου, του όντος από την επαρχίαν Αχρίδος, δια τα μιαρά και ασεβείας γέμοντα συγγράμματα αυτού»).
Αναγκάζεται να πάει το 1725 στην Κωνσταντινούπολη.
Αρχικά ο Ανθρακίτης επωφελήθηκε να διδάξει το μάθημα της αριθμητικής στα σχολεία της Πόλης, αλλά το πατριαρχείο τότε έστελνε μπακάληδες για να γελοιοποιήσουν τους δασκάλους, επειδή μόνο η μπακαλική έχει σχέση με τη “λογαριαστική” (Τ.Βουρνά, «Σχόλια στην Ιστορία του Φίνλεϋ»). 
Η εισβολή των πιστών μπακάληδων στη σχολική αίθουσα δεν ήταν μεμονωμένο κρούσμα κακοήθειας. Ο ίδιος ο Ευγένιος Βούλγαρης, πριν ενσωματωθεί στο πατριαρχικό σύστημα και συντηρητικοποιηθεί, κατά την περίοδο που δίδασκε στην Πόλη, έγινε στόχος του Δωρόθεου του Μυτιληναίου, που τον κατηγόρησε «ως διδάσκοντα περιττά και άχρηστα μαθήματα, οποία ενόμιζε την αριθμητικήν, γεωμετρίαν..» και που μίσθωσε κάποιον παντοπώλη να εισβάλλει την ώρα της παράδοσης να ζητήσει λύση κάποιου μπακαλοπροβλήματος. 
Ο πατριαρχικός μεν αλλά ειλικρινέστατος καταγραφέας γεγονότων Μ.Γεδεών, παραδέχεται πως φαίνεται ότι ο ίδιος ο πατριάρχης Σαμουήλ συνηγορούσε στις αθλιότητες διότι αν και «πεπαιδευμένος…απεδοκίμαζε την νεωτέραν μέθοδον της φιλοσοφίας…τους διδάσκοντας αυτήν απεστρέφετο και τα σχολεία αυτών κατεδίωκε…».
Ο κατήγορος του Μεθοδίου ο ιερομόναχος Ιερόθεος ο Αγιορείτης (γνωστός και ως Ιβηρίτης ή Πελοποννήσιος) έκανε μια λαθροχειρία για να πετύχει την καθαίρεση του Μεθόδιου. Τα αποσπάσματα από το έργο του φιλόσοφου Μαλμπράνς που χρησιμοποιούσε ο Μεθόδιος, τα παρουσίασε ως έργο του Μολίνου που στο άκουσμά του και μόνο οι επίσκοποι έβγαζαν σπυράκια ( «έδειξέ τινα τετράδια αυτού τάχα θεολογικά ερεσχελιών» και η Ιερή Συμμορία όπως γράφει ο φιλικά διακείμενος στο Μεθόδιο πατριάρχης Ιεροσολύμων Νοταράς (πολέμιος του συστήματος του Κοπέρνικου) «εμείναμε εξηστοκότες».

Η Σύνοδος του πατριάρχη Ιερεμία Γ΄  έκαψε μπροστά στον ταλαίπωρο συγγραφέα τους τα τετράδια των παραδόσεών του με γνωμικά των φιλοσόφων και την ευκλίδεια γεωμετρία, ενώ ο τρομοκρατημένος δάσκαλος υποχρεώθηκε να εκφωνήσει ομολογία πίστεως μπροστά στην πυρά. 

Μάλιστα ο παρευρεθείς στην τελετή Ηρακλείας Καλλίνικος έγραψε στον Νεόφυτο Άρτης, πως ο δάσκαλος “ιδίαις χερσίν παρέδωκε τα εαυτού εβδελυγμένα τετράδια τώ Ηφαίστω”. 
Την επόμενη Κυριακή η διαδικασία επαναλήφθηκε στο προαύλιο του πατριαρχείου, με σημειώσεις λογικής, φυσικής και μαθηματικών παρουσία κοινού από “γεμιτζήδες, παπουτσήδες, ραφτάδες” (Α.Αγγέλου “Η δίκη του Μεθόδιου…”, 1956), όπως γράφει ο ίδιος, εκβιαζόμενος να τα αποκυρήξη και να υποσχεθεί πως δεν θα διδάξει ξανά μαθηματικά. 
Με επιστολή του στους πρόκριτους των Ιωαννίνων εκφράζει το παράπονό του: «Δεν είναι εντροπή τους να ακούεται πως έκαυσαν λογικήν, φυσικήν, Ευκλείδην και αριθμητικήν;». 
Ο σοφός γέρος έτρεξε να κρυφτεί σε κάποιο υπόγειο, «ανήλιον Γούβαν» την ονομάζει, από όπου ενώ η Σύνοδος έψαχνε να τον βρεί, το έσκασε μετά από μήνες και εξουθενωμένος γύρισε στα Γιάννενα. 
Ο ίδιος τα περιγράφει: «Γενομένης συνόδου παρεστάθηκα έμπροσθέν τους. Πόσοι ήσαν δεν δύναμαι να μετρήσω. Μου παρουσίασαν τα τετράδια διδασκαλίας μου με γνώμες από αρχαίους φιλοσόφους και την Γεωμετρίαν του Ευκλείδου. “Είναι δικά σου;”… “Δεν είναι δικές μου γνώμες, είναι γνώμες των φιλοσόφων.” Τα κατεδίκασαν και τα έκαυσαν. Την άλλην Κυριακήν άναψαν φωτιά εις τρία μέρη της αυλής των Πατριαρχείων. Ολόγυρα, δια να ευχαριστηθούν το σωτήριον θέαμα, ευρίσκοντο κληρικοί και λαός άπειρος, γεμιτζήδες, παπουτσήδες, ραφτάδες. Συναθροίζουν Λογικές, Φυσικές, Ευκλείδην και έτερα Μαθηματικά και τα ρίπτουν στις πυρές. Οι φλόγες αντιφέγγισαν στα πρόσωπά τους, όχι όμως το φως μα τα σκοτάδια… Μου ζήτησαν να ομολογήσω, ότι παρεκινήθην από σατανικήν συνεργίαν, εθελοκακίαν και φρενοβλάβειαν και να τα αναθεματίσω ως δυσσεβή και γέμοντα πάσης βλασφημίας και ότι ουδέποτε πλέον θα διδάξω, ειδάλλως θα είμαι υπόδικος τω αιωνίω αναθέματι.» -30 Νοεμβρίου 1723- κρυμμένος σ΄«ανήλιον γούβαν» στην Κωνσταντινούπολη».
Το μίσος των Αρχιερέων εναντίον του φαίνεται και από δεσποτικές περιγραφές:
Σωφρόνιος Ευστρατιάδης πρώην Λεοντοπόλεως: «
επάρθη ορισμός με τζαούσην να τον σηκώσουν, τις οίδε! εις ποίαν νήσον να ξηροφιλοσοφά νέα μαθήματα»
Ο Ηρακλείας Καλλίνικος σε γράμμα του στον Νεόφυτο τ. Άρτας «Ηρίστευσεν ο λογιώτατος Ιερόθεος κατά του αμεθόδως φιλοσοφούντος Κακομεθοδίου ως γελείο παιζόμενον εν μέσω της Ιεράς Συνόδου…..Πέμπονται γράμματα ανά πάσαν την Ευρώπην ίνα παύσωνται του μαθητεύειν τους εκείνου ακροαταίς, πολλώ μάλλον αυτού».
Έπειτα από αυτά του επιτρέπεται η διδασκαλία υπό τον όρο να περιλαμβάνει μόνο φιλοσοφία κατά τα πρότυπα της κορυδαλλικής παράδοσης «μηδεμίαν άλλην παράδοσιν ασυνήθους και ξένης φιλοσοσοφίας τολμήσαι όλως ποτέ». 
Μετά το 1725 αναλαμβάνει τη διεύθυνση της Επιφανείου Σχολής, έως και το θάνατό του περί το 1736.
Από roides.gr

Πέμπτη 28 Απριλίου 2011

Ο Έλληνας που τα έβαλε με τον Ροκφέλερ


Οι Ροκφέλερ ήταν στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα η ισχυρότερη οικογένεια της Αμερικής και ίσως ολόκληρου του κόσμου. Με καταγωγή από τη Γερμανία, ο πρόγονός τους Γιόχαν Πέτερ Ροκφέλερ μετανάστευσε στον (τότε) νέο κόσμο το 1723 και δεν το μετάνιωσε.
Η οικογένειά τους έκανε αμύθητη περιουσία με το πετρέλαιο και ακόμη και σήμερα έχουν τεράστια έσοδα από εκατοντάδες επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Όπως είπαμε, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα οι Ροκφέλερ ήταν κράτος εν κράτη στις ΗΠΑ.
Ο λόγος τους ήταν πιο ισχυρός από τον αντίστοιχο του προέδρου και το δίκιο τους (όπως το έβλεπαν αυτοί ως τέτοιο) νόμος. Κανείς δεν τολμούσε να τους πάει κόντρα, πολλώ δε μάλλον να τους αντισταθεί.
Μέχρι που βρέθηκε στο δρόμο τους ο Λούης Τίκας.
Κατά κόσμος Ηλίας Σπαντιδάκης, γεννημένος στα Λουτρά Ρεθύμνου και μετανάστης στην Αμερική στις αρχές του 1900. Ο Τίκας ζούσε στο Ντένβερ και το 1910, όταν και έκανε τα χαρτιά του για να πάρει την αμερικάνικη υπηκοότητα, ήταν συνιδιοκτήτης καφενείου. Απέναντι από το μαγαζί του ήταν τα γραφεία της τοπικής οργάνωσης των Βιομηχανικών Εργατών του Κόσμου και έγινε σύντομα μέλος τους. Αυτό μάλιστα δεν του επέτρεψε να γίνει αστυνομικός αφού θεωρήθηκε «ταραχοποιό» στοιχείο.
Έτσι λοιπόν έγινε ανθρακωρύχος. Σε αντίθεση με την κρατούσα άποψη, ο Ρεθυμνιώτης πίστευε ότι νόμος είναι το δίκιο του εργάτη και όχι του αφεντικού. Είχε την εύνοια όλων των Ελλήνων που ζούσαν στην περιοχή του Κολοράντο αφού μιλούσε καλύτερα αγγλικά από όλους και τους εξυπηρετούσε στις περισσότερες συναλλαγές τους.
Το 1912 είχε αναδειχθεί σε σημαντικό συνδικαλιστικό στέλεχος της Ένωσης Ανθρακωρύχων Αμερικής και πρωτοστάτησε στη μεγάλη απεργία που κράτησε 14 μήνες.
Είχε κερδίσει τα «γαλόνια» του νωρίτερα, στις συμπλοκή του Λαφαγιέτ. Ο Τίκας και άλλοι 36 Έλληνες ανθρακωρύχοι συνεπλάκησαν με απεργοσπάστες και τσιράκια του Ροκφέλερ (στον οποίο ανήκαν τα ορυχεία) και παρότι τραυματίστηκε από σφαίρα, διέφυγε από την πίσω πόρτα ενός χαμόσπιτου.
Ο Τίκας ήταν ήρωας ανάμεσα στους εργάτες που ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας και αύξηση στα μεροκάματα.
Για τους Έλληνες εργάτες της περιοχής, υπεύθυνος ήταν κάποιος Λεωνίδας Σκλήρης, «εργατοπατέρας» σε συνεργασία αγαστή με τα αφεντικά. Οι Έλληνες είχαν το χαμηλότερο μεροκάματα (1,75 δολάρια την ημέρα) και από τους 350 που δούλευαν στα ορυχεία οι 13 είχαν πεθάνει σε ατυχήματα. Ο Τίκας πρωτοστάτησε στον ξεσηκωμό τους και μάλιστα γύρισε και στα άλλα ορυχεία ώστε να καταγράψει τις συνθήκες που δούλευαν οι ανθρακωρύχοι και να συγκεντρώσει στατιστικά στοιχεία για τους τραυματισμούς και τους θανάτους. Σύντομα έγινε θρύλος ανάμεσα στους συναδέλφους του με το προσωνύμιο «Λούης ο Έλληνας». Αυτό όμως τον έβαλε στο μάτι του Τζον Ροκφέλερ και των ντόπιων υποτακτικών του.
Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1913 ξεκίνησε η μεγάλη απεργία των 13.000 ανθρακωρύχων στην πόλη Λάντλοου με κύρια αιτήματα:
◆ Να ψωνίζουν από όποιο κατάστημα προτιμούσαν οι ίδιοι.
◆ Να πηγαίνουν σε όποιον γιατρό επιθυμούσαν και όχι στους γιατρούς της εταιρίας.
◆ Να αναγνωριστεί το συνδικάτο τους.
◆ Να καθιερωθεί η οκτάωρη εργασία.
◆ Να εφαρμοστούν αυστηρά οι νόμοι της Πολιτείας του Κολοράντο όσον αφορά την ασφάλεια των ορυχείων, να καταργηθεί το script, όπως και το σύστημα φρουρών της εταιρείας που έκανε τους εργατικούς καταυλισμούς να μη διαφέρουν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η εταιρεία τους έκανε έξωση από τα σπίτια τους αλλά οι απεργοί έστησαν καταυλισμό έξω από τα ορυχεία ώστε να μην μπορούν να μπουν να δουλέψουν οι απεργοσπάστες. Συχνά γίνονταν βίαιες συγκρούσεις με τους μπράβους του Ροκφέλερ και την αστυνομία ενώ κλήθηκε και η εθνοφρουρά. Μάλιστα μετά από αίτημα του Ροκφέλερ, άντρες του ντύθηκαν με στολές της εθνοφρουράς ώστε να πλησιάσουν πιο εύκολα τους απεργούς. Στις 20 Απριλίου του 1914, σαν σήμερα, οι εργάτες κοιμόντουσαν αφού την προηγούμενη είχαν γιορτάσει το Πάσχα. Ήταν η ιδανική ευκαιρία να επιτεθούν οι δυνάμεις του Ροκφέλερ.
Οι πιστολάδες της εταιρίας απαίτησαν από τον Λούη Τίκα να τους παραδώσει δύο Ιταλούς συνδικαλιστές. Ο Τίκας ζήτησε ένταλμα σύλληψης αλλά τέτοιο πράγμα δεν υπήρχε και ο Τίκας αρνήθηκε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση.
Λίγο αργότερα έπεσε η πρώτη βολή αφού μερικοί από τους απεργούς ήταν οπλισμένοι. Ακολούθησε μάχη χαρακωμάτων ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά έτρεξαν να σωθούν στους γύρω λόφους. Σύμφωνα με μαρτυρίες, πάνω από σαράντα άτομα σκοτώθηκαν από τις σφαίρες των πληρωμένων φονιάδων.  Το επεισόδιο, που αποτελεί μαύρη σελίδα στην ιστορία των ΗΠΑ, ονομάστηκε «σφαγή του Λάντλοου».
Ο Τίκας ζήτησε να δει τον επικεφαλής της εθνοφρουράς, λοχαγό Καρλ Λίντερφελντ κρατώντας λευκή σημαία. Οι δυο τους συναντήθηκαν στο λόφο και μίλησαν για λίγο. Έπειτα οι αυτόπτες μάρτυρες είπαν ότι ο αξιωματούχος χτύπησε με πρωτοφανή αγριότητα τον Τίκα στο κεφάλι με την καραμπίνα του. Η καραμπίνα έσπασε στα δύο όπως και το κρανίο του Τίκα. Οι εθνοφρουροί βάλθηκαν να πυροβολούν το άψυχο σώμα. Ευθύς αμέσως εισέβαλαν στον καταυλισμό, ρίχνοντας αδιακρίτως εναντίον οτιδήποτε κουνιόταν. Έδιωξαν τους απεργούς, σκότωσαν 18 άτομα, 10 εκ των οποίων ήταν παιδιά από τριών μηνών ως 11 ετών, και έκαψαν τις σκηνές τους. Όταν οι απεργοί ξαναμπήκαν μερικές ημέρες αργότερα στον καταυλισμό βρήκαν το πτώμα του Τίκα. Η κηδεία του έγινε στις 27 Απριλίου και τη νεκρώσιμη πομπή ακολούθησαν χιλιάδες εργάτες.
Από το Ποντίκι

Τετάρτη 27 Απριλίου 2011

Αρκάς " Ο χειρότερος φίλος του ανθρώπου"




Στον ορίζοντα των μη γεγονότων

Πάνω από 700.000 οι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ άνεργοι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Αν προσθέσουμε σ' αυτούς και τους αφανείς ανέργους (νέους που τώρα προσπαθούν να μπουν στην αγορά εργασίας, «μαύρους» που απολύονται χωρίς να καταγράφονται φυσικά πουθενά κ.λπ.), τότε μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος. Και την ίδια στιγμή ο Προβόπουλος προβλέπει στην έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας ότι μέσα στον χρόνο οι καταγεγραμμένοι άνεργοι θα ξεπεράσουν το 1.000.000.
Αν λάβουμε υπόψη ότι οι άνεργοι έχουν το συνήθειο να συντηρούν οικογένειες, ή να ανήκουν σε κάποια οικογένεια, τότε μπορούμε να πούμε, χρησιμοποιώντας τον λόγο των ημερών, ότι η μισή Ελλάδα κρέμεται στον σταυρό της ανεργίας. Και πολλοί από όσους ακόμα έχουν ένα μεροκάματο ανεβαίνουν έναν πραγματικό Γολγοθά στην προσπάθειά τους να το σώσουν, έστω και κουτσουρεμένο, ελαστικό, σπαστό και ό,τι άλλο σκαρφίζονται οι θιασώτες της ανταγωνιστικότητας. Η οποία κατά τον κύριο Προβόπουλο πάει καλά επειδή μειώνεται το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος!


Δε είναι ωστόσο μόνο οι μαύροι κι άραχλοι αριθμοί που περιγράφουν το δράμα των ημερών μας. Η σημερινή ανεργία είναι διαφορετική από τη χτεσινή και την προχτεσινή. Κι αυτό γιατί τότε υπήρχε η δυνατότητα, η ελπίδα, για τον άνεργο να βρει κάποια άλλη δουλειά, όσο κι αν δεν έλειπαν οι μακροχρόνια άνεργοι. Ενώ σήμερα τέτοια ελπίδα φαντάζει εντελώς ουτοπική και τέτοια δυνατότητα έχουν ελάχιστοι από τη στρατιά των ανέργων. Άπαξ και έμεινες άνεργος σήμερα, δεν βρίσκεις δουλειά, πάει τελείωσε. Ακόμα κι αν είσαι πρόθυμος να αλλάξεις επάγγελμα, να περάσεις σε άλλη επαγγελματική απασχόληση, να γίνεις από επιστήμονας γκαρσόνι, πώς το λένε.


Δεν υπάρχουν, συνεπώς, αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα ένα εκατομμύριο άνεργοι, αλλά ένα εκατομμύριο απελπισμένοι άνεργοι. Οι οποίοι πολιορκούνται από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ, του ΟΤΕ ή της ΕΥΔΑΠ, από τις τιμές στα σούπερ μάρκετ, από το ενοίκιο - και δεν έχουν καμιά διέξοδο. Καμιά όμως. Με αποτέλεσμα η ανέχεια και η απόγνωση να έχουν δημιουργήσει μια μαύρη κοινωνική τρύπα, η οποία απορροφά υποσχέσεις, μεγαλοστομίες και ρητορείες. Και εκεί, στον ορίζοντα αυτών των μη γεγονότων, προετοιμάζονται γεγονότα που θα έπρεπε να τα τρέμουν οι Γραμματείς, οι Φαρισαίοι και οι Πόντιοι Πιλάτοι...



Του  Θανάση Καρτερού

Τρίτη 26 Απριλίου 2011

Πωλητήριο σε όλα

Ο πλούτος…

… των χωρών και οπλούτος των ανθρώπων δεν ταυτίζονταν ποτέ. Αλλα αγαθά ήταν κοινά (αέρας, θάλασσες, ποτάµια, λιµάνια) και άλλα ατοµικά. Αλλα δηµόσια (παιδεία, υγεία, άµυνα, υποδοµές) καιάλλα ιδιωτικά. Κάποια αγαθά µάλιστα θεωρούνταν τόσο πολύτιµα που δεν ήταν εµπορεύσιµα («res extra commercium»κατά το Ρωµαϊκό ∆ίκαιο). ∆εν ανήκαν µόνο στις ζώσες γενεές αλλά και στις επόµενες.


Δεν πάει…
… καιρός που οι αποικιακές δυνάµεις αγόραζαν ολόκληρα τµήµατα χωρών για ένα κοµµάτι ψωµί, όπως σε ένα παιχνίδι Μονόπολη. Σήµερα έχουν εκχωρήσει αυτό τον ρόλο στους λεγόµενους «διεθνείς δανειστές»και στις µεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Να ξέρουµε τουλάχιστον σε ποιους χρωστάµε. Και σε ποιους ξεπουλάµε. Η εταιρεία Benetton έχει γίνει ένας από τους µεγαλύτερους γαιοκτήµονες της Αργεντινής. Θα γινόταν ποτέ, αν τα µνηµόνια του ∆ιεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου δεν είχαν εξωθήσει τη χώρα στη χρεοκοπία; Τότε η Citibankείχε αρπάξει τις µισές της τράπεζες. Και το σύστηµα ύδρευσης η Enron. Η κορεατική Daewoo διαπραγµατευόταν µέχρι πρόσφατα την αγορά 10 εκατοµµυρίων στρεµµάτωνστη Μαδαγασκάρη για 99 χρόνια. Μια νέα αποικιοκρατία, λιγότερο αιµατηρή από τους αποικιοκρατικούς πολέµους, αλλάµε πολύ περισσότερα θύµατα.


Για να αντλήσει…
… 2 δισ. στερλίνες (2,27δισ. ευρώ), ο βρετανός πρωθυπουργός Κάµερον θα ξεπουλήσει δηµόσια δασική έκταση 2.630.000 στρεµµάτων –κάτι που δεν το τόλµησε ούτε η Θάτσερ. Του είναι βάρος; Και όµως, όπως γράφει ο Τζόχαν Χάρι στηνεφηµερίδα «Ιντιπέντεντ», το ετήσιο κόστος διατήρησης αυτών των δασών δεν θα ξεπερνούσε τις 30 πένες ανά φορολογούµενο. Πουλώντας τα, η κυβέρνηση θα εισπράξει µόλις τα µισά από αυτά που χρωστάει στη βρετανική εφορία η εταιρεία κινητής τηλεφωνίας Vodafone. Και σαν να µην έφτανε αυτό, ο Κάµερον εκποιεί και τις βρετανικές θάλασσες, εκχωρώντας περιοχή στα ανοιχτά της Σχετλάνδης στην πετρελαϊκή εταιρεία Chevron για γεωτρήσεις σε πολύ µεγάλα βάθη. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ξεπουλάνε µαζικά δηµόσια περιουσία, σύµφωνα µε την CBRE. Το συνολικό ξεπούληµα δηµόσιας περιουσίας πουέχει ανακοινώσει η βρετανική κυβέρνηση για την προσεχή δεκαετία ανέρχεται σε 35 δισ. στερλίνες. Και από αυτό δεν εξαιρούνται ούτε η φοιτητική στέγηούτε οι υποδοµές. Η γερµανική κυβέρνηση θα εκποιήσει δηµόσια περιουσία αξίας 3,4 δισ. ευρώ την προσεχή πενταετία. Στον χορό του ξεπουλήµατος έχουν µπει δυνατά η Γαλλία, η Ιταλία και η Ολλανδία.


Είναι όλες…
… αυτές οι χώρες τόσο χρεωµένες, που αναγκάζονται οι κυβερνήσεις τους να τα βγάλουν όλα στο σφυρί – γη, θάλασσα, στέγη, σχολεία, υγεία; Οχι βεβαίως. Οµως οι πολιτικές ηγεσίες τους είναι τόσο εξαρτηµένες από τα µεγάλα οικονοµικά συµφέροντα που, αν δεν υπήρχε η κρίση, θα την είχαν εφεύρει. «Με 50 δισ. δολάρια µπορείς να αγοράσεις τον Αµαζόνιο», έλεγε στον βρετανό πρώην πρωθυπουργό Γκόρντον Μπράουνο σουηδός σύµβουλός του Γιόχαν Ελάιας. «Και στην Αργεντινή, 10 στρέµµατα γης κοστίζουν περίπου όσο και ένα χάµπουργκερ…». Να ξέρουµε τουλάχιστον σε τι χρησιµεύουν τα µνηµόνια

Tου Ρούσσου Βρανά

Αρκάς " Ο χειρότερος φίλος του ανθρώπου"




Η πολιορκία και η άλωση της Τριπολιτσάς


Κατά την έναρξη της Επανάστασης η Τριπολιτσά αποτελούσε σημαντικότερο διοικητικό, στρατιωτικό και οικονομικό κέντρο της Πελοποννήσου και γενικότερα της νότιας Ελλάδας. Η πόλη είχε μεγάλη στρατηγική σημασία, αφού η θέση της επέτρεπε τον έλεγχο των οδών για τις μεγάλες πόλεις της Πελοποννήσου. Ήδη από το 1786 η Τρίπολη αποτελούσε έδρα του βιλαετιού του Μοριά με διοικητή τον “Πασά του Μορέως”, τον λεγόμενο Μόρα Βαλέση. Κατά την κύρηξη της επανάστασης Μόρα Βαλέσης ήταν ο Χουρσίτ Πασάς. Το 1820 η πόλη αριθμούσε πληθυσμό μεγαλύτερο των 20.000 κατοίκων, από τους οποίους 13.000 ήταν Έλληνες, 7.000 Τούρκοι, και 400 Εβραίοι. Η πόλη διέθετε ισχυρή οχύρωση για την εποχή. Το τείχος της είχε ύψος 5-6 μέτρων, πάχος 2 μέτρων και ολικό μήκος 3.500 μέτρων. Συνολικά υπήρχαν 7 πύλες με διπλές πολεμίστρες και τάπιες (πύργοι) εξοπλισμένες με μεγάλα κανόνια και τηλεβόλα. Στο βόρειο άκρο των τειχών, πάνω σε ύψωμα (στη θέση της σημερινής Δεξαμενής) υπήρχε ένας μεγάλος προμαχώνας, η μεγάλη Λίγο πριν την έκρηξη της επανάστασης, οι Τούρκοι είχαν εξαπολύσει διωγμό κατά του ελληνικού στοιχείου, φοβούμενοι για  έναρξη των ελληνικών επιχειρήσεων κατά της πόλης. Ηρωϊκή υπήρξε η στάση πολλών προκρίτων και αρχιερέων που   πρόσφεραν τους εαυτούς τους σαν ομήρους στις Τουρκικές αρχές, για να μη γίνει η πόλη αντικείμενο επίθεσης εκ μέρους των επαναστατών. Στη συνέχεια συνελήφθηκαν με δόλο από τον Χουρσίτ Πασά, κλείστηκαν στις φυλακές της πόλης, και πολλοί βασανίστηκαν και θανατώθηκαν.
Αμέσως μετά την έκρηξη της επανάστασης, ο Γέρος του Μοριά, σε αντίθεση με τις διαφορετικές απόψεις των άλλων στρατιωτικών αρχηγών που ετάσσοντο υπέρ της πολιορκίας και της εκπόρθησης πρώτα των μικρών μεσσηνιακών κάστρων, είχε κατανοήσει πως η κατάληψη της Τριπολιτσάς θα ήταν πρωταρχικής σημασίας γιατην επανάσταση, αφού θα επέτρεπε στις ελληνικές δυνάμεις να ελέγχουν τον Μοριά και να καταλάβουν ευκολότερα τις υπόλοιπες περιοχές. Πίστευε σθεναρά ότι δεν έπρεπε αυτές να πολυδιασπαστούν, αλλά να συγκεντρωθούν στην πολιορκία ενός μεγάλου στόχου, της Τριπολιτσάς. Εξάλλου, ο τουρκικός στρατός θα μπορούσε, με ορμητήριο την Τρίπολη, να διαλύσει τις πολιορκίες άλλων κάστρων και να καταπνίξει τον Αγώνα. Τελικά η γνώμη του επικράτησε και έτσι η κατάληψη της Τρίπολης αποτέλεσε τον πρώτο στόχο των επαναστατών.
Πριν την κύρηξη της επανάστασης ο διοικητής του Μοριά Χουρσίτ πασάς είχε εκστρατεύσει με διαταγή της Πύλης στην Ήπειρο για να καταστείλει την εξέγερση του Αλή πασά. Στη θέση του ο Χουρσίτ άφησε το Μεχμέτ Σαλίχ πασά. Με την κύρηξη της επανάστασης, ο Χουρσίτ πασάς έστειλε στο Μοριά δύναμη από 4000 Τουρκαλβανούς υπό τον Μουσταφά πασά (Μουσταφάμπεη) για να ενισχύσει την πολιορκούμενη πόλη. Ο Μουσταφάμπεης κατά την κάθοδό του προς την Τρίπολη σάρωσε όποια επαναστατική εστία βρήκε στο δρόμο του, πυρπόλησε τη Βοστίτσα (Αίγιο), έλυσε την πολιορκία του Άργους και της Ακροκορίνθου και τελικά μπήκε στην πολιορκημένη πόλη στις 6 Μαΐου του 1821. Ο Κολοκοτρώνης πάντως επέτρεψε στον Μουσταφά να περάσει δίχως μάχη, γιατί προτίμησε να έχει τους Τούρκους συγκεντρωμένους μέσα στην πόλη. Έτσι την πόλη υπεράσπιζαν συνολικά 10.000 Τουρκαλβανοί με αρχηγό τον Μουσταφάμπεη.
Για την αποτελεσματική πολιορκία της πόλης ο Κολοκοτρώνης με τους άλλους στρατιωτικούς αρχηγούς εγκατέστησε γύρω από την Τρίπολη στρατόπεδα, (στην Καρύταινα, στο Βαλτέτσι, στα Βέρβαινα, στην Πιάνα κλπ.), συγκεντρώνοντας δυνάμεις, οργανώνοντας τους αγωνιστές καθώς και τον ανεφοδιασμό τους και συντονίζοντας τις πολεμικές επιχειρήσεις γύρω από την πόλη. Συνεχείς προσπάθειες των πολιορκούμενων να διασπάσουν τον κλοιό αποτύγχαναν αφού αποκρούοντο από τους επαναστάτες που είχαν καλά οργανωθεί και οχυρωθεί στις γύρω ορεινές περιοχές του Μαινάλου και είχαν αποκλείσει τα κρίσιμα περάσματα. Οι ελληνικές δυνάμεις που λάβαιναν μέρος στην πολιορκία περιελάμβαναν 10.000 άνδρες περίπου.
Μετά τις 20 Ιουλίου του 1821 οι πολιορκούμενοι Τούρκοι είχαν φθάσει τις 15.000. Στον παραπάνω πληθυσμό προστέθηκαν στο μεταξύ και αρκετοί Τούρκοι κάτοικοι που κατέφθαναν από διάφορες περιοχές (Ζούρτσα, Ανδρίτσαινα, Καρύταινα κ.λ.π.) για να βρούν προστασία. Έτσι μαζί με τους 4.000 άνδρες του Μουσταφάμπεη, ο αριθμός των πολιορκούμενων ξεπερνούσε τις 30.000 κατοίκους και κατ’ άλλους 35.000. Για να αντιμετωπίσουν την έλλειψη τροφίμων, οι Τούρκοι άρχισαν να διώχνουν από την πόλη τις ελληνικές οικογένειες.
Αποφασιστικής σημασίας για την έκβαση της πολιορκίας της Τριπολιτσάς στάθηκε η νίκη στο Βαλτέτσι (12-13 Μαΐου 1821) εναντίον ισχυρής τουρκικής δύναμης με αρχηγό το Μουσταφάμπεη. Ο Μουσταφά, επικεφαλής ισχυρού σώματος 4000 ανδρών, επεχείρησε να αιφνιδιάσει τους στρατοπεδευμένους Έλληνες στο Βαλτέτσι. Οι λίγοι υπερασπιστές του στρατοπέδου, αμύνθηκαν ηρωϊκά. Στη συνέχεια κατέφθασαν προς ενίσχυση και άλλα ελληνικά σώματα και οι Έλληνες με τους Κολοκοτρώνη, Πλαπούτα, Αναγνωσταρά και άλλους αντεπετέθηκαν και κατατρόπωσαν τους Τούρκους που υπέστησαν μεγάλη πανωλεθρία και σημαντικές απώλειες.
Μετά τη σημαντική νίκη αυτή, καθώς και τις νίκες στα Δολιανά (18 Μαΐου 1821), στα Βέρβαινα, στη Γράνα και στο Καπαρέλι, ο κλοιός άρχισε να σφίγγει γύρω από την πόλη. Τα επαναστατικά σώματα με αρχηγούς το Θ. Κολοκοτρώνη, Δ. Υψηλάντη, Δ. Πλαπούτα, Αναγνωσταρά, Γιατράκο και άλλους προωθήθηκαν και κατέλαβαν θέσεις γύρω από την Τριπολιτσά, πιάνοντας όλα τα υψώματα και αποκλείοντας όλες τις διαβάσεις. Η θέση των πολιορκούμενων είχε γίνει πια δραματική αφού η πόλη υπέφερε από αρρώστειες και από έλλειψη τροφίμων και νερού. Τότε οι Αλβανοί ήλθαν σε διαπραγμάτευση με τον Κολοκοτρώνη και μετά από συμφωνία έφυγαν υπό την προστασία του Δημ. Πλαπούτα και πέρασαν στη Ρούμελη. Και ενώ άρχιζε να διαφαίνεται η πτώση της πόλης, με τους πολιορκούμενους να έχουν αρχίσει να διαπραγματεύονται την παράδοσή της, τελικά, στις 23 Σεπτεμβρίου 1821, μετά από πεντάμηνη πολιορκία, ένα τυχαίο περιστατικό  ήλθε να επιταχύνει την τελική της έκβαση. Την μέρα εκείνη μάλιστα οι Τούρκοι έκαναν σύσκεψη στο σεράϊ για να αποφασίσουν για την παράδοση της πόλης.
Ένας Τσάκωνας αγωνιστής από τον Πραστό, ο Μανώλης Δούνιας, που είχε φιλία με ένα Τούρκο τηλεβολιστή και τον επισκεπτόταν κρυφά στην τάπια του Ναυπλίου ανταλλάσσοντας τρόφιμα με τουρκικά όπλα, κατάφερε μαζί με δύο άλλους Τσάκωνες να εξουδετερώσει τους φρουρούς και να καταλάβει το τηλεβολείο. Αμέσως το έστρεψε κατά της πόλης και έβαλε κατά του σαραγιού. Ο ιστορικός Νικόλαος Σπηλιάδης, από τους σπουδαιότερους ιστοριογράφους του Αγώνα, που έζησε τα γεγονότα γράφει στα “Απομνημονεύματά” του για το περιστατικό αυτό:
“O Μανώλης Δούνιας από τον Πραστόν… ‘Ήταν ημέρα Παρασκευή, εικοστή τρίτη του Σεπτεμβρίου 1821… και ο Δούνιας ανεβαίνει το τείχος επί σκοπώ να εξαγάγει τον Τούρκον… Κατόπιν τούτου έδραμον άλλοι και ανεβαίνουσιν ωσαύτως. Κατόπι δε τούτων και άλλοι, ό,τε αδελφός του Κεφάλα και ο Διονύσιος Βασιλείου, και όρμησαν τινές εν ριπή οφθαλμού εις το επί της πύλης (του Ναυπλίου) πυροβολοστάσιον, στρέφωσι τα πυροβόλα προς την πόλιν… “.
Τότε και άλλοι Έλληνες που ήταν εκεί κοντά σκαρφάλωσαν με σχοινί στα τείχη και άνοιξαν τις πύλες του Ναυπλίου και του Μυστρά. Από αυτές ξεχύθηκαν τα σώματα από τα κοντινά υψώματα της Βολιμής και του Αγίου Σώστη υπό τους Κεφάλα, Ζαφειρόπουλο, Παπαπαναστάση και άλλους που σύντομα άνοιξαν όλες τις καστρόπορτες από όπου εφόρμησαν και οι υπόλοιπες ελληνικές δυνάμεις. Οι Τούρκοι πρόβαλαν λυσσασμένη αντίσταση και έγινε φοβερή μάχη σώμα με σώμα στους δρόμους της πόλης. Οι επαναστάτες όμως ήσαν πλέον ασυγκράτητοι και παθιασμένοι και κατάφεραν γρήγορα να εξουδετερώσουν κάθε αντίσταση.
Το λάβαρο της επανάστασης στη Μονή της Αγίας Λαύρας
Πολλοί Τούρκοι οχυρώθηκαν στα σπίτια από όπου απεγνωσμένα αμύνοντο, αλλά οι επαναστάτες έβαζαν φωτιά και τους έκαιγαν ή τους ανάγκαζαν να βγούν. Στο τέλος έπεσε και η μεγάλη Τάπια, τελευταίο σημείο αντίστασης των Τούρκων. Επακολούθησε ανηλεής σφαγή των Τούρκων, στρατιωτών και αμάχων, από τους διψασμένους για εκδίκηση Έλληνες – παρά τις προσπάθειες αρκετών οπλαρχηγών να διασώσουν τους αιχμαλώτους-, και η Τριπολιτσά παραδόθηκε στις φλόγες. Ο Κολοκοτρώνης πάντως τήρησε την υπόσχεσή του στον αρχηγό των Αλβανών Αχμέτ Μπέη να μην πειράξει όσους Αλβανούς απέμειναν στην πόλη, τους οποίους και άφησε να φύγουν για την Ήπειρο. Από την εκδικητική μανία των Ελλήνων πέρασαν και ορισμένοι Έλληνες κάτοικοι που είχαν αντιταχθεί στην Επανάσταση, καθώς και οι Εβραίοι της πόλης, αφού οι επαναστάτες δεν είχαν ξεχάσει τη συμμετοχή των Εβραίων στη πρόσφατη διαπόμπευση στην Πόλη του πτώματος του Γρηγορίου του Ε’. Ο Γενναίος, γιος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, γράφει στα “Υπομνήματα” (1821-1827) για άλωση της Τριπολιτσάς:
“Οι Έλληνες εν διαστήματι τριών ημερών εφόνευσαν υπέρ τους 5.000 μαχητάς και ηχμαλώτισαν υπέρ τους 7300 παντός γένους και ηλικίας και εκ των 13.000 εντοπίων και ξένων οίτινες ήτον εις Τρίπολιν, μόλις 1.500 Αλβανοί κατ’ έλεος του Κολοκοτρώνη, εσώθησαν, οίτινες συνοδευθέντες υπό τον Πλαπούτα μέχρι της Βοστίτσας, ασφαλώς απεβιβάσθησαν εις την Ρούμελην. Έλληνες εις την περίστασιν ταύτην εφονεύθησαν περί τους 150″.
Η άλωση της Τριπολιτσάς υπήρξε αποφασιστικής σημασίας για την εδραίωση και την εξέλιξη της Επανάστασης, ενώ τόνωσε σημαντικά το ηθικό των εξεγερμένων Ελλήνων. Η πιο σημαντική εστία τουρκικής αντίστασης στη νότια Ελλάδα είχε πλέον εξαλειφθεί, ενώ οι επαναστατικές δυνάμεις μπορούσαν πλέον να στραφούν προς άλλα τουρκοκρατούμενα οχυρά και πόλεις. Στα χέρια των Ελλήνων περιήλθαν χιλιάδες όπλα και μεγάλες ποσότητες πολεμοφοδίων που θα τα χρησιμοποιούσαν για ενίσχυση του αγώνα σε άλλες επιχειρήσεις, όπως στις πολιορκίες της Μεθώνης, της Πάτρας και του Ναυπλίου.