Αναμνήσεις από τους Βαλκανικούς πολέμους

Ο Ιωάννης Τσαγγαρίδης πολέμησε στους Βαλκανικούς πολέμους ως ανθυπασπιστής του ιππικού. 

Τα παρακάτω αποσπάσματα είναι από το ημερολόγιό του:

Μάχη του Σαρανταπόρου:

Η μάχη εξηκολούθησε μέχρι της 9ης νυκτερινής. Από της 6ης μ.μ. έβρεχε καθ’ όλην την νύκτα. 

Επί τέλους οι Τούρκοι κατελήφθησαν υπό πανικού. Υπεχώρησαν εν πρωτοφανή αταξία. Αλλά δεν μπορούσε να εξακολουθήση αυτό το παιγνίδι. 

Ημείς να τους κυνηγώμεν και εκείνοι να φεύγουν. Και γι’ αυτό διετάχθη από της ενάρξεως της μάχης η 4η Μεραρχία να τους υπερκεράση. 

Δηλαδή διά καταλλήλου κινήσεως κατελήφθησαν τα υψώματα τα ευρισκόμενα προς την έξοδον των Τούρκων. Και ούτω το ποθούμενον αποτέλεσμα επήλθε. Πανικός, μα τι πανικός ακατάσχετος τους κατέλαβε τους δυστυχείς. 

Οι Τούρκοι πυροβοληταί απέζευξαν τα κανόνια και ίππευσαν τα άλογα διά να σωθούν. 

Αλλά πώς; Η έξοδος του στενωπού ήτο κατειλημμένη! Σας διαβεβαιώ ότι ουδέποτε είδον τοιούτον θέαμα. Είκοσι τέσσερα πυροβόλα καινουργή εγκατελείφθησαν εις την διάθεσίν μας με όλα των τα εξαρτήματα και πυρομαχικά. 

Δηλαδή 6 πυροβολαρχίαι πλήρεις αιχμαλωτίσθησαν.
Από αιχμαλώτους τι να σας γράψω, που κάθε μέρα μαζεύουμε; 

Έχουμε ως τώρα 18 αξιωματικούς και 700 στρατιώτας αιχμαλώτους. 

Οι νεκροί των υπερβαίνουν τους 1.000. Εκ των ημετέρων ετραυματίσθησαν σοβαρώς 23 αξιωματικοί και 600 νεκροί και τραυματίαι.

Στα Σέρβια Κοζάνης:

Όλος ο στρατός μας τρώγει αρνιά ψητά από τα τούρκικα. 

Αποθήκαι κριθής, σίτου, χόρτου, αλεύρων, ζαχάρεως, η αποθήκη πολεμοφοδίων των Σερβίων εις τας χείρας μας. 

Τέλος πάντων ο πόλεμος είναι ιερός, καλός σωτήριος, αλλά και καταστρεπτικός. Μετά πολλής δυσκολίας συγκρατούμεν τους στρατιώτας μας από τας λεηλασίας. Αλλ’ ενίοτε αδυνατούμεν και να τους συγκρατήσωμεν. 

Και τούτο προέρχεται εκ της τακτικής των Τούρκων. Διότι κατά την υποχώρησίν των σφάζουν τους άοπλους Χριστιανούς των διαφόρων χωρίων. Εδώ στα Σέρβια έσφαξαν τρεις ιερείς, τον δάσκαλον και 70 άλλους, μεταξύ των οποίων οι 40 ήσαν φυλακισμένοι. 

Ε! Μόλις μπήκαμε στην πόλι και είδαν οι στρατιώται τα πτώματα αμέσως έσπασαν τας θύρας των τουρκικών οικιών και αφού ελεηλάτησαν το παν, έθεσαν πυρ εις μερικά σπίτια.

Στην Κοζάνη:

Περί την 4ην μ.μ. αφίκετο εν Κοζάνη ο Βασιλεύς μετά του πρίγκηπος Γεωργίου. Ε! Υψώσατε εις το τετράγωνον την γενομένην εις ημάς υποδοχήν και αν δυνηθείτε φαντασθείτε την γενομένην υποδοχήν.

Αφού μας έσφαξαν μια κότα και την εμαγείρευσαν, ητοίμασαν το δείπνον. 

Φάγαμε θαυμάσια. Ήπιαμε καφέ, που είχα 52 μέρες να τον ιδώ και ανεπαύθημεν εις καθαρώτατα στρώματα. Ο νοικοκύρης εδάκρυσεν εκ χαράς και ηυχαρίστει τον Θεόν διότι τον ηξίωσεν να συμφάγη με Έλληνας αξιωματικούς.

Βγάλαμε το χιτώνιόν μας, τα πιστόλια μας,τα σπαθιά μας και τέλος τις μπότες μας, κουβεντιάζοντας με τους οικοδεσπότας και επεριμέναμε να φύγουν διά να βγάλουμε και το παντελόνι μας να κοιμηθούμε. Αλλ’ η οικοδέσποινα μετά της μητρός της δεν έφευγον. Εις παράκλησίν μας δε όπως απομακρυνθούν, διότι ηθέλομεν να ησυχάσωμεν, μας είπον ότι το ηννόησαν, αλλά επερίμεναν να εκδυθώμεν διά να μας σκεπάσουν. Σκάσαμε στα γέλια.

Στη Βέροια:

Εφθάσαμεν περί της 3ην μ.μ. Πόλις καλή. Σαν την Λευκωσία σχεδόν, εάν εξαιρέσει τις τους δρόμους της Λευκωσίας. 

Εν ολίγοις πόλις Τουρκική. Έχει 16.000 κατοίκους, εξ ων 7.000 Έλληνες. Οι λοιποί Τούρκοι και Εβραίοι. Υποδοχή κάπως ψυχρά. 

Βλέπετε, πλεονάζουν οι Τούρκοι και φοβούνται οι Έλληνες μήπως επανέλθουν υπό τον τουρκικόν ζυγόν και τιμωρηθώσι διά την εκδήλωσιν των αισθημάτων των. 

Εν τούτοις είναι άξιοι πάσης μομφής. 

Διότι ημείς θυσιαζόμεθα γι’ αυτούς και ώφειλον να μας περιποιηθούν περισσότερον.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΙΔΗΣ “ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ”

Από logomnimon