Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας το κόστος της αποπληρωμής των επιτοκίων των δανείων που είχε λάβει μία ομάδα 109 δανειοληπτριών κρατών μεταξύ του 1980 και του 1986, έφτανε τα 326 δις δολάρια όταν το αρχικό χρέος ήταν της τάξης των 430 δις δολαρίων. Προσθέτοντας το κεφάλαιο που απέμενε να αποπληρωθεί, ύψους 322 δις δολαρίων, το συνολικό ποσό τόκων και κεφαλαίου ανέρχονταν στα 658 δις Παρά τις τεράστιες προσπάθειες των δανειοληπτριών κρατών να πληρώσουν τα χρέη τους, στο τέλος του 1986 κατέληξαν να χρωστούν στους δανειστές τους 882 δις δολάρια, δηλαδή περισσότερο από το διπλάσιο του κεφαλαίου που είχαν δανειστεί. Αυτό ήταν αποτέλεσμα του φαινομένου της ʽπυραμίδας χρέουςʼ που δημιουργήθηκε από τον ανατοκισμό των δανείων και από την αύξηση του Libor πάνω στο οποίο είχαν εκδοθεί τα δάνεια, εξαιτίας της αλλαγής της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Το φαινόμενο της ʽπυραμίδας χρέουςʼ αποτυπώνεται και στα στατιστικά στοιχεία για το συνολικό χρέος όλων των κρατών χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων το οποίο αυξήθηκε από 1,4 τρις το 1990 σε 2,5 τρις το 2000, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις ο τόκος των δανείων που δεν πληρώθηκε προστέθηκε στο κεφάλαιο με επιπλέον χρέωση η οποία οδήγησε στην εκθετική αύξηση του χρέους.
Λαμβάνοντας υπόψη τις προβλέψεις του ΔΝΤ ότι το ελληνικό χρέος θα αυξηθεί στο 142,7% του ΑΕΠ στο τέλος του 2010 από το 111% του ΑΕΠ το Μάιο του 2010, ενώ μέχρι το 2013 θα έχει ξεπεράσει το 150% του ΑΕΠ (με την προϋπόθεση ότι το euribor πάνω στο οποίο έχουν εκδοθεί τα ελληνικά δάνεια δε θα αυξηθεί γιατί αν συμβεί το αντίθετο κανείς δε μπορεί να γνωρίζει το ύψος στο οποίο μπορεί να φτάσει το χρέος) γεννιούνται βάσιμες υποψίες πως με την έλευση του στην Ελλάδα το ΔΝΤ έφερε μαζί του και το φαινόμενο της ʽπυραμίδας χρέουςʼ.
Μέχρι σήμερα και παρά τις δραματικές προβλέψεις όλοι ποντάρουν στην απλή λογική που λέει πως εφόσον το ΔΝΤ και η ΕΕ έχουν δανείσει τα ʽχρήματαʼ τους στην Ελλάδα τους συμφέρει να κάνουν οτιδήποτε μπορούν για να τη βοηθήσουν να τα αποπληρώσει και έτσι, κατά κάποιο τρόπο, τα συμφέροντα δανειστών και δανειολήπτη έχουν μία κοινή τομή, κάτι που δημιουργεί ένα υποτυπώδες αίσθημα ασφάλεια. Σύμφωνα με πηγές εκτός Ελλάδας, ωστόσο, δεν είναι κατʼ ανάγκη αυτή η αλήθεια. Για παράδειγμα, αν και το ΔΝΤ και οι έμποροι χρέους υπολογίζουν ότι το 80% των δανείων που έχουν δώσει σε χώρες του Τρίτου Κόσμου δεν πρόκειται να αποπληρωθούν ποτέ αυτό τους αφήνει αδιάφορους και συνεχίζουν να τους δανείζουν, αρκεί να παρατείνουν τη νομική δέσμευση αυτών των κρατών και με όπλο αυτήν και το απλήρωτο χρέος να εξασφαλίζουν, μεταξύ άλλων, την αποπληρωμή των τόκων, τον έλεγχο τους και την απόκτηση των δημόσιων περιουσιακών τους στοιχείων σε τιμή ευκαιρίας.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές το μεγάλο κόλπο του ΔΝΤ ολοκληρώνεται με την ʽαναδιάρθρωση του χρέουςʼ του δανειστή ο οποίος όσο πληρώνει τους τόκους του εξασφαλίζει τέσσερα δώρα για τους δανειστές: α) ότι θα αποκομίζουν ένα τεράστιο κέρδος από το ολοένα και μεγαλύτερο ποσό εξυπηρέτησης των τόκων του χρέους, β) ότι θα συνεχίσουν να ελέγχουν το δανειστή και να έχουν πρόσβαση στους πόρους του σε πολύ προνομιακές τιμές, γ) ότι το κράτος δε θα πτωχεύσει και έτσι οι τράπεζες δα θα χρειαστεί να διαγράψουν το χρέος από το ενεργητικό τους και δ) ότι οι τράπεζες θα συνεχίσουν να μπορούν να χρησιμοποιούν τα δάνεια ως εγγύηση για την εξασφάλιση περαιτέρω δανεισμού σε έναν φαύλο κύκλο δημιουργίας χρήματος μέσα στο κλασματικό αποθεματικό τραπεζικό σύστημα.
Στην έκθεση του ΔΝΤ που συντάχτηκε σε απάντηση του ελληνικού αιτήματος για ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, αναφέρεται πως ʽυπάρχουν σημαντικά ρίσκα στο πρόγραμμα χρηματοδότησης που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την δυνατότητα της Ελλάδας να ξεπληρώσει το Ταμείοʼ ενώ σε άλλο σημείο της ίδιας έκθεσης προβλέπεται ότι οι τόκοι των δανείων θα φτάσουν στο 17% του ελληνικού ΑΕΠ και στο 46% των συνολικών δημοσίων εσόδων, ξεπερνώντας το 60% των εσόδων από τις ελληνικές εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών. Με άλλα λόγια, προκειμένου να αποπληρωθεί το ΔΝΤ και οι δανειστές μας από την ΕΕ θα χρειάζονται τα μισά ετήσια έσοδα του δημοσίου γεγονός που σημαίνει πως περισσότερο από το 50% των φόρων που θα πληρώνει ο Έλληνας πολίτης (μέσα από τις αυξήσεις σε ΦΠΑ, σε πετρέλαιο, ΔΕΗ, κλπ) αλλά και των χρημάτων που θα αποκομίζονται από τις περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, θα πηγαίνει στους δανειστές για την αποπληρωμή των τόκων των δανείων των πακέτων ʽστήριξηςʼ.
Από όλα τα παραπάνω διαφαίνεται μία άλλη διάσταση της ελληνικής κρίσης χρέους μέσα από την οποία προκύπτουν και οι απαντήσεις σε όλα τα εφιαλτικά ερωτήματα σχετικά με το πώς θα πληρωθούν τα υπέρογκα ποσά στα επόμενα χρόνια με αποκορύφωμα αυτά του 2014-2015. Και η απάντηση είναι απλή: δε θα πληρωθούν.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, το ΔΝΤ δεν είναι εδώ για να μας βοηθήσει να πληρώσουμε το χρέος μας αλλά για να εξασφαλίσει ότι θα χρωστάμε για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Πάνος Παναγιώτου
χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου