Αυτοί οι Λαλαίοι προέρχονταν από Αλβανούς που εξισλαμίστηκαν στα 1715, όταν συμπληρώθηκε η κατάκτηση της χώρας από τους Τούρκους. Οι Χοττομαναίοι, άρχοντες της Γαστούνης, τους χρησιμοποίησαν για να επιβάλλουν την εξουσία τους στην περιοχή της Ηλείας. Έτσι οι Λαλαίοι άρχισαν να αποκτούν δύναμη και όταν παρουσιάστηκαν στα βουνά οι κλέφτες, αυτοί έπαιξαν το ρόλο του χωροφύλακα. Το αποτέλεσμα ήταν να αποκτήσουν τρομερή δύναμη, την οποία μετέτρεψαν σε τυραννία και καταδυνάστευαν όλη την Ηλεία. Λεηλατούσαν με αρπαγές και βιαιότητες όλη την γύρω περιοχή.
Οι Κολοκοτρωναίοι γίνονται αδελφοποιητοί με τους Λαλιώτες, παρά την φιλία τους αυτή οι Λαλιώτες σφάζουν τον Μπότσικα Κολοκοτρώνη όταν 3.000 Λαλιώτες τουρκαλβανοί και 5.000 τούρκοι το 1740 χτυπιούνται με τους αρματολούς της Πελοποννήσου. Η σύγκρουση είναι θρησκευτική ανεξάρτητα φυλετικής καταγωγής, Χριστιανοί κατά Μωαμεθανών.
Ο Θ Κολοκοτρώνης ήταν πολύ καλός φίλος με τον Αλή Φαρμάκη και οι δύο ήταν φωτεινά μυαλά πολύ μπροστά από την εποχή τους. Βέβαια παρά την φιλία του με τον Αλή Φαρμάκη αδυνατεί να σώσει τον παππού του Θ Κολοκοτρώνη που είχε ζητήσει την προστασία του, που οι αφηνιασμένοι τουρκαλβανοί τον διαμελίζουν στην κυριολεξία στην Μεσσηνία.
Ακόμα πιο ενδιαφέρον ως στοιχείο της σχέσης των Κλεφτών (και ειδικότερα των Κολοκοτρωναίων) με τους Λαλαίους, είναι ωστόσο μία επιστολή του ζαπίτη (αστυνόμου) Πύργου, Αζήζ Αγά, προς τον Θ. Κολοκοτρώνη του 1815, όταν ο Γέρος βρισκόταν εξόριστος στην Ζάκυνθο. Η επιστολή αυτή υπάρχει στα , (Πρακτικά του Α' Συνεδρίου Αρκαδικών Σπουδών), ο εισηγητής της στο Συνέδριο, Κώστας Τριανταφύλλου, σχολιάζει σχετικά:
"Το ερχόμενον εις φως γράμμα, είναι του Τούρκου Αζίζ αγά, ο οποίος φέρεται ότι εχρημάτισε και διοικητής Πύργου Ηλείας ως και ο αδελφός του Σεΐν Αγάς. Κατήγοντο ούτοι από το Λάλα, το γνωστόν τουρκαλβανικόν χωρίον της έσω Ηλείας και ήσαν τέκνα Ελληνίδος μητρός Ζωήν ονόματι. (…) Εις το ανακοινούμενον έγγραφον υπογράφεται «Ζαπίτης Πύργου», ήτοι αστυνόμος αυτού και Λελές ως καταγόμενος εκ του Λάλα".
Η επιστολή αφορά την έμμεση ληστεία ενός χότζα, (του Μουσταφά από το Δέλβινο της Βορείου Ηπείρου) από έναν Έλληνα, ονόματι Σπύρο Βασιλόπουλο, ο οποίος απαίτησε από τον μουσουλμάνο ιερωμένο να του δώσει 8 τάλιρα για μία φυσιγγιοθήκη, την οποίαν δήθεν του είχε δώσει στο παρελθόν, χωρίς να λάβει το τίμημα - τουλάχιστον αυτή ήταν η οπτική του Αζήζ Αγά. Το περιστατικό είχε λάβει χώρα στη Ζάκυνθο, όπου βρισκόταν την εποχή εκείνη ο Κολοκοτρώνης, υπηρετώντας στον αγγλικό στρατό. Ο τούρκος αστυνομικός, ζητά από τον Γέρο, να «καθαρίσει» την υπόθεση. Να η επιστολή:
«Επιπόθητέ μου και ακριβέ μου φίλε καπετάν Θεοδωράκη, ακριβώς και φιλικώς χαιρετώ, ερωτώ δια την υγείαν σου (…) Μάθε και δια μέρος μου χάριτι Θεού καλώς υγιαίνω δια το παρόν. Προς τούτοις σου φανερών ο επιφέρων το παρόν μας ο χόντζας του Μουσταφά πασανδελβινά, τον οποίον χόντζα τον αδίκησε κάποιος Σπύρος Βασιλόπουλος, λέγοντας ότι του είχε δοσμένο ένα φουσεκλίκι και τον έπιασε αυτού – εις Ζάκυνθο και του πήρε τάλλαρα οχτώ. Λοιπόν ήρθε εδώ ο χόντζας προς εμέν και εκράξαμε τον τελάλη, όπου ο ρηθέν Σπύρος του είχε το φουσεκλίκι, δια ναν το πουλήση και μας είπεν ο τελάλης οπώς το έδωσε πίσω του Σπύρου Βασιλοπούλου και το μαρτυρούν και άλλοι (…) Εξέτασα και ηύρα την πάσα αλήθεια και περί τούτου ηγαπητέ μου δώσε την είδησιν εις το Κουβέρνο οπού ως σου γράφω είναι η αλήθεια και τον αδίκησε αδίκως τον πτωχό χόντζα και να του δοθούν τα οχτώ τάλλαρα οπίσω, ότι ο χόντζας είναι και τημημένος άνθρωπος και δια ποιάν αιτία να του κάμη αυτό το ρεζαλέτι, οπού είναι μπιτούν ειδικός μας την σήμερον.
Γράψε μου αγιώς να μαθαίνω δια την καλήν σου υγείαν, προς χαρά μου
Φίλος σας Αζίζ αγάς Λελές, ζαπίτης Πύργου
1815 Οκτωβρίου 20 Πύργος
Κατά το έτος 1808, λόγω απειθαρχίας του Αλή - Φαρμάκη προς τον Σουλτάνο, ο τελευταίος έστειλε τον Βελή Πασά, γιο του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, να τον καθυποτάξει. Ο Αλή - Φαρμάκης συγκέντρωσε πολεμιστές για να αντιμετωπίσει τον Βελή. Ανάμεσά τους πολεμούσε και ο Κολοκοτρώνης, με άλλα δεκαεφτά παλικάρια του, εκ των οποίων και ο Νικηταράς.
Σε μια στιγμή έγινε ένας σπαρταριστός διάλογος ανάμεσα στον καπετάνιο και σ΄ έναν ανηψιό του Φαρμάκη, που σαν είδε πόσο ασίκικα πολεμούσε ο παλιός κλέφτης, δεν κρατήθηκε και του είπε:
- Αχ, βρε Κολοκοτρώνη, αν γινόσουν μουσουλμάνος, τέτοιο παλικάρι που είσαι, θα γινόσουν άρχοντας τρανός!
- Δηλαδή, θα έκανα και σουνούτεμα; (=περιτομή)
- Ε, βέβαια…
- Άσε μπέη μου, δε γίνεται…
- Γιατί δε γίνεται; Όλα γίνονται!
- Να σου πω γιατί δε γίνεται. Όταν βαφτιζόμαστε εμείς οι χριστιανοί, ο παπάς κόβει λίγο μαλλί απ΄ το κεφάλι μας και το βάζει πίσω από το εικόνισμα του Χριστού - σημάδι ότι είμαστε δικοί του. Αν κάνω λοιπόν σουνούτεμα και γίνω μουσουλμάνος, θα έχει κι ο Μουχαμέτης το … αυτό - και όταν πεθάνω θα με θέλει να πάω στο δικό του παράδεισο. Για σκέψου λοιπόν, να με τραβάει ο ένας από το μαλλί κι ο άλλος από την ψωλή… Να βάλω σε αμάχη, για το χατίρι μου, τέτοιους μεγάλους προφητάδες; Θα βρω το μπελά μου… Άστο, καλύτερα!
Ανάλογη διήγηση υπάρχει και στις : Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 έως τα 1836. 1846. Γιάννης Bλαχογιάννης, Iστορική Aνθολογία, 1927. 185-186.
Μετά τη συνθηκολόγηση του Αλή Φαρμάκη, ο Κολοκοτρώνης γύρισε και πάλι στη Ζάκυνθο, όπου κατατάχθηκε στο Ελληνικό στρατιωτικό σώμα που είχαν οργανώσει οι Άγγλοι όταν κατέλαβαν το νησί, και, λίγο αργότερα, για τη δράση του εναντίον των Γάλλων, του απένειμαν τον βαθμό του ταγματάρχη. Υπηρέτησε στο σώμα αυτό ως τη διάλυση του, το 1817
Ο Αλή Φαρμάκης πέθανε πριν την επανάσταση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου