Αυτό μου φέρνει στο μυαλό τον Ζοζέ Σαραμάγκου καί το βιβλίο του "Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον"
Ο Ζοζέ Σαραμάγκου είδε όλη την ιστορία του Ιησού, μέσα από μια λεπτομέρεια φρίκης : τη σφαγή των νηπίων απ’ τον Ηρώδη και την παράλειψη του Ιωσήφ να ειδοποιήσει τις οικογένειές τους , ώστε να σωθούν κι αυτά από τη μανία των στρατιωτών .
Μια παράλειψη που σημαδεύει τον Ιωσήφ με τη βαριά σκιά της ενοχής που τον καταδιώκει μέχρι το μαρτυρικό τέλος του. Ένας εφιάλτης που βασανίζει τον πατέρα και κληροδοτείται στο γιο. Και στέκεται η αφορμή να αποδυθεί αυτός σ’ ένα ταξίδι ενηλικίωσης .
Ένα μυθιστόρημα γεμάτο σκηνές σπάνιας δραματικής έντασης
Η πιο σημαντική σκηνή του βιβλίου, η συζήτηση του Ιησού με τον πατέρα του το Θεό υπό τη σιωπηλή παρουσία του Διαβόλου – ποιμένα. Κι εκεί βλέπουμε έναν Ιησού πραγματικά αγέρωχο απέναντι στη θεϊκή εξουσία. Μα κυρίως έναν άνθρωπο πιο ώριμο και ηθικά ακέραιο απ’ το Θεό.
« Τι θ’ απογίνουν οι άνθρωποι μετά το θάνατό μου;» Ρωτάει τον πατέρα του, και ο Θεός, με μια ισοπεδωτική ειλικρίνεια που σοκάρει ,του εξιστορεί όλα όσα θα επακολουθήσουν , όλους τους μαρτυρικούς θανάτους ανθρώπων με αποκορύφωμα τις σταυροφορίες. « Θα πεθάνουν εκατοντάδες χιλιάδες άνδρες και γυναίκες, η γη θα γεμίσει από κραυγές πόνου, ουρλιαχτά, βογκητά αγωνίας, ο καπνός των καμένων θα σκεπάσει τον ουρανό , το λίπος τους θα τσιτσιρίσει πάνω στις θράκες, η μυρωδιά τους θα φέρνει αναγούλα, κι όλα από φταίξιμο δικό μου.»
« Όχι από φταίξιμο δικό σου , αλλά εξαιτίας σου».
« Πατέρα, πάρε αυτό το ποτήρι από μένα»
« Απ’ το αν θα το πιεις εξαρτάται η δική μου εξουσία και η δική σου δόξα»
Δεν ξέρω αν ο Ζοζέ Σαραμάγκου έχει μελετήσει Όμηρο και τους αρχαίους Έλληνες τραγικούς ή πρόκειται απλά για κείνη την συγγένεια πνεύματος που έχουν όλοι οι μεγάλοι διανοητές ανεξάρτητα απ’ την εποχή τους. Μου έκανε εντύπωση πάντως πόσο ο Ιησούς του Σαραμάγκου μοιάζει με τους τραγικούς ήρωες του αρχαίου δράματος.
Ο Ιησούς φέρει πάνω του το σημάδι της ενοχής που του άφησε ο πατέρας του με τη μορφή ενός νυχτερινού εφιάλτη. Η μάνα του προσπαθεί να τον προστατεύσει απ’ την αλήθεια , μα αυτός συνεχίζει αταλάντευτος την αναζήτηση της ταυτότητάς του . Επιλέγει να μείνει με τον Ποιμένα , για να μάθει ποιος είναι. Ο Οιδίποδας , κληρονόμος και ο ίδιος της κατάρας του οίκου των Λαβδακιδών , που τον σέρνει αιχμάλωτο σε μια πλάνη απ’ τη γέννησή του, αναζητά την ταυτότητά του μέχρι το τέλος, παρά τα παρακάλια της μάνας του. Απ’ αυτήν την άποψη , είναι και οι δύο « πένθους εραστές» , καθώς οδηγούνται στη φλόγα της αλήθειας που θα τους κάψει, όπως η πεταλούδα μαγνητίζεται από ένα αναμμένο κερί.
Ο Ιησούς – μετά τη συνάντησή του με τον Βαπτιστή Ιωάννη στην έρημο- εναγώνια ψάχνει το καθήκον του. « Το καθήκον μου , τώρα μόνο το κατανόησα, είναι να σας πω όσα ξέρω εγώ ότι ξέρει ο θεός, αν δεν με εμποδίσει ο ίδιος».
Ο γιος εναντιώνεται στον πατέρα. Ο Ιησούς επιλέγει, ως ύστατη πράξη αντίστασης απέναντι στο Θεό , να μιλήσει, να αποκαλύψει τα μυστικά που του εκμυστηρεύτηκε. Να προειδοποιήσει το « παραπλανημένο» ανθρώπινο είδος γι’ αυτό που το περιμένει, για τον θάνατο, τη δυστυχία, τον πόνο που θα του επιφέρει η θυσία του. Καθήκον του είναι να συγκρουστεί με το Θεό..
« Μιλάς σαν να πρέπει να επιλέξουμε ανάμεσα σε σένα και το θεό».Λέει ο Πέτρος.
Ο Θεός ζητά απ’ τον Ιησού να πεθάνει στο σταυρό ως γιος του. Αυτός αποφασίζει να αποποιηθεί τον θεϊκό τίτλο που μέχρι τώρα έφερε και να οικειοποιηθεί έναν άλλο: « Βασιλιάς των Ιουδαίων». Να σταυρωθεί ως ένας κοινός θνητός που είχε την αλαζονεία να συγκρουστεί με την κοσμική εξουσία του βασιλιά. Μόνο ο Ιούδας δέχεται να ικανοποιήσει το αίτημά του, να τον καταδώσει ως προδότη του βασιλιά , γι’ αυτό και ο Ιησούς τον φιλά. « Ο γιος του Θεού θα πεθάνει στο σταυρό , για να εκπληρωθεί έτσι το θέλημα του Πατέρα του. Αν όμως στη θέση του βάζαμε έναν απλό άνθρωπο;»
Να το ύστατο σχέδιο του Ιησού. Ένα σχέδιο που καταστρώνει από αληθινή συμπόνια προς τον άνθρωπο και όσα τον περιμένουν ..
Κι εκεί που νομίζει πως τα κατάφερε , λίγο πριν ξεψυχήσει στο σταυρό , ο Θεός εμφανίζεται στον ουρανό και διαλαλεί αυτό που ο ίδιος αρνήθηκε πεισματικά. «Ο Ιησούς πεθαίνει λίγο λίγο, η ζωή τον εγκαταλείπει, όταν ξαφνικά ανοίγει ο ουρανός πάνω απ’ το κεφάλι του , απ’ άκρη σ’ άκρη, κι εμφανίζεται ο Θεός, με το ντύσιμο που είχε στο καΐκι, και η φωνή του αντηχεί σ’ όλη τη γη καθώς λέει : «Εσύ είσαι ο Υιός μου ο αγαπητός, σε σένα έδωσα όλη μου την εύνοια.»
Τότε ο Ιησούς κατάλαβε πως σύρθηκε στην πλάνη όπως σέρνεται ο αμνός στη σφαγή , ότι η ζωή του χαράχτηκε για να πεθάνει έτσι από την αρχή της αρχής, και, όπως θυμήθηκε τον ποταμό αίματος και τον πόνο που θα γεννηθεί απ’ αυτόν και θα πλημμυρίσει τη γη , κραύγασε προς τον ανοιχτό ουρανό , όπου ο Θεός χαμογελούσε: Άνθρωποι , συγχωρήστε τον, γιατί δεν ξέρει τι κάνει.»
Και να ο Ιησούς του Σαραμάγκου, ένας « παραπλανημένος» άνθρωπος που χρησιμοποιήθηκε μέχρι το τέλος του για να τεθεί σε λειτουργία το σχέδιο του Θεού
« Δεν τη θέλω αυτή τη δόξα.» λέει ο Ιησούς και ο Θεός του αποκρίνεται: « Εγώ όμως θέλω αυτή την εξουσία.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου