Το σεξ των μπολσεβίκων

Το 1917 οι Μπολσεβίκοι κατέλαβαν την εξουσία στην Ρωσία και άλλαξαν ριζικά  όλες τις δομές της κοινωνίας. Όλοι γνωρίζουν πως άλλαξε το πολιτικό σύστημα, η ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, η κρατική οργάνωση, ελάχιστοι όμως γνωρίζουν για τη φοβερή αλλαγή που έγινε στο οικογενειακό δίκαιο και στα σεξουαλικά ήθη της ρωσικής κοινωνίας την πρώτη δεκαπενταετία. Τόσο χρειάστηκε, μέχρι να γίνει αντιληπτό ότι κάθε επανάσταση, αν θέλει να πετύχει, πρέπει να προχωρά με μικρά και συνετά βήματα. Τα άλματα, ανεξάρτητα αν ξεκινούν με τις καλύτερες των προθέσεων, φέρνουν τα αντίθετα αποτελέσματα.

Ένα χρόνο μετά την επικράτηση του Λένιν και των Μπολσεβίκων του, ήρθε ο πρώτος οικογενειακός κώδικας, στη σύνταξη τού οποίου είχε πρωταγωνιστήσει η στρατευμένη φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι. Βιβλία της για το “ γυναικείο ζήτημα” κυκλοφορούν ακόμη και σήμερα. Στόχος αυτού του κώδικα και ενός δεύτερου το 1926, ήταν “να καταργηθεί η υποκρισία της αστικής οικογένειας”. Η διάσημη αυτή φεμινίστρια θέλησε να εφαρμόσει στην πράξη μια σειρά ουτοπικών ιδεών, σύμφωνα με τις οποίες “ο υποκριτικός και δουλικός  για τη γυναίκα αστικός γάμος σε μια ιδιοκτησιακή κοινωνία, θα έδινε τη θέση του σε μια ελεύθερη σχέση συμβίωσης, σεβασμού, έρωτα και αγάπης των ανθρώπων, μέσα σε μια αταξική κοινωνία”. Καθιερώθηκαν τότε ο πολιτικός γάμος (ο μόνος που γραφόταν στο ληξιαρχείο) και το πολιτικό διαζύγιο. Τα νόθα παιδιά απέκτησαν ίσα δικαιώματα με τα νόμιμα. Κάθε αίτηση διαζυγίου ακόμα και μονομερής, γινόταν αυτομάτως δεκτή και και ανακοινωνόταν στο έτερον ήμισυ μέσα σε επτά ημέρες ταχυδρομικώς. Νομιμοποιήθηκαν οι αμβλώσεις και αναγνωρίστηκε η ιδέα της συμβίωσης. Όσοι συμβίωναν είχαν τα ίδια δικαιώματα με τους παντρεμένους.

Όμως όλα τούτα ήταν πολύ ωραία και φιλελεύθερα για να εφαρμοστούν καλά στην πράξη. Οι αγράμματες μάζες των Ρώσων, μέσα στις  έκρυθμες πολεμικές συνθήκες εκείνων των καιρών, από όλο αυτό το ουτοπικό σύνολο συγκράτησαν μόνο την  θεωρία του ελεύθερου έρωτα. Τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά. 

Το 1920 η Πράβδα,επίσημη εφημερίδα του Κόμματος, παρουσίασε έρευνα σε βιομηχανικές περιοχές, όπου το 86% των νεαρών εργατών είχε μόνο εφήμερες σεξουαλικές σχέσεις. Απ' αυτούς, το 62% με συντρόφους που δε γνώριζε καν το όνομα τους. Ο δέκτης γεννήσεων έπεσε δραματικά. Από το 31% που ήταν το 1914 έπεσε στο 15,8 % το 1924 μέσα στη Μόσχα. Την ίδια χρονιά είχαν στη Μόσχα 155.000 αμβλώσεις έναντι μόνο 57.000 γεννήσεων. Τα ελεύθερα διαζύγια έφεραν άλλη καταστροφή. Το 1926 ο μέσος όρος διάρκειας ενός γάμου στις μεγάλες ρωσικές πόλεις ήταν οχτώ μήνες. Από το 1922 έως το 1928 στο Λένινγκραντ αντιστοιχούσαν τρία διαζύγια σε κάθε τέσσερις γάμους. Το 93% των διαζυγίων που έβγαιναν αυτόματα, είχε ζητηθεί από τους άρρενες συζύγους συνήθως μόλις εμφανίζονταν  εγκυμοσύνη στη γυναίκα. Οι αιτήσεις για εκδίκαση αναγκαστικής διατροφής έγιναν χιλιάδες αλλά και εκεί υπήρχε πρόβλημα, διότι ο νέος κώδικας δε θεωρούσε ότι ο σύζυγος ήταν κατά τεκμήριο πατέρας του παιδιού, οπότε είχε νομικό έρεισμα να αρνηθεί τη διατροφή..

Οι γυναίκες με τα παιδιά στην πλάτη τους έγιναν η εύκολη λεία για την πορνεία, που μετά από προσωρινή μείωση τα πρώτα χρόνια της επανάστασης, γνώρισε πραγματική άνθηση. Το 1924 καταγράφηκαν 30.000 πόρνες στη Μόσχα, 18.000 στο Λένιγκραντ, ενώ η αστυνομία ανακοίνωσε ότι βρέθηκαν σε όλη την  επικράτεια 2.228 οίκοι ανοχής. Οι αγρότες επαναστάτησαν περισσότερο από όλους. Άνθρωποι συντηρητικοί και αναλφάβητοι, δεν καταλάβαιναν τίποτα απ' όλα αυτά τα περίεργα νέα ήθη που αναστάτωσαν τις κλειστές κοινωνίες τους. Η χαλάρωση της οικογένειας, τα εύκολα διαζύγια, αλλά και η αυτόματη αναγνώριση των νόθων παιδιών, δεν διέλυσαν μόνο τους ηθικούς κώδικες με τους οποίους ζούσαν για αιώνες. Οδηγούσαν παράλληλα σε ανεξέλεγκτο κατακερματισμό της οικογενειακής περιουσίας, κάτι που για τον αγρότη ισοδυναμεί με έγκλημα. Φυσικό ήταν, μέσα σε μια δεκαπενταετία να γίνουν αντιληπτές οι καταστροφικές συνέπειες αυτής της ουτοπικής επανάστασης και η επίσημη πολιτεία να πάει αυτομάτως από το ένα άκρο στο άλλο. Ήδη από το 1925 ο Λένιν σε συνέντευξη του είχε προειδοποιήσει τους νέους ότι η “ερωτική πράξη δεν είναι τόσο απλή όσο το να πιεις ένα ποτήρι νερό”.

Από το 1928 άρχισε η πραγματική αναδίπλωση, για να φτάσει η Σοβιετική Ένωση το 1936 στον οικογενειακό κώδικα του Ιωσήφ Στάλιν, που θα έκανε σήμερα και τον πιο συντηρητικό παπά να χειροκροτήσει με ενθουσιασμό. Απαγορεύτηκαν οι αμβλώσεις, δυσκόλεψαν φοβερά τα διαζύγια, θεοποιήθηκε η πολύτεκνη οικογένεια, απαγορεύτηκαν οι προγαμιαίες και οι εξωοικογενειακές σχέσεις, απαγορεύτηκαν δια νόμου οι διαστροφές. Το σεξουαλικό υποτάχθηκε στο κοινωνικό και το κράτος με διάφορα ιδεολογήματα υποκατέστησε την ηθικολογία της εκκλησίας, που ήταν υπό διωγμό. Άρχισαν οι επίσημες παραινέσεις για τις εντός του γάμου ερωτικές επαφές, οι οποίες έπρεπε να είναι αραιές και με σαφή προσανατολισμό την τεκνοποιία, όχι την σεξουαλική ικανοποίηση. Ο νέος αυτός αριστερός συντηρητισμός της Σοβιετικής Ένωσης στηρίχθηκε σε μια απίθανη θεωρία του περιβόητου Σταλινικού “Μαρξιστή” καθηγητή Ζάκλιντ, ιδρυτή της εταιρείας Μαρξιστών Ψυχονευρολόγων. Αυτός έφτιαξε έναν δωδεκάλογο σεξουαλικής συμπεριφοράς που μετέτρεψε σε επίσημη κρατική θεωρία  το ακόλουθο πρωτοφανές αξίωμα:  “Η σεξουαλική δραστηριότητα είναι στοιχείο του κεφαλαίου της ταξικής ενέργειας. Γι αυτό πρέπει να επενδύεται προσεκτικά σε ταξικούς αντικειμενικούς στόχους και όχι να κατασπαταλιέται σε τυχαίες συναντήσεις”.  Ταξικοί αντικειμενικοί στόχοι ήταν βασικά δύο για το επίσημο Σοβιετικό κράτος: Η τεκνοποιία και η διαφύλαξη της σωματικής δύναμης κάθε προλετάριου, ώστε να την αξιοποιήσει για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Δηλαδή, σεξ λίγο, συντηρητικό και μόνο για τη γέννηση παιδιών. Όλα τα άλλα ήταν κατασπατάληση δυνάμεων που αντικειμενικά αφαιρούνται από την πατρίδα. Για φαντάσου!
Αχ, αυτή η μοίρα κάθε επανάστασης που υπόσχεται πολλά και γρήγορα. Καταλήγει να σταθεροποιεί στην εξουσία αυτούς ακριβώς που ήθελε να εξαφανίσει από το προσκήνιο της ιστορίας.

Του Δημήτρη Καμπουράκη