Το λάθος του Γκρουσύ:
Ο Γκρουσύ, που κράτησε ανάμεσα στα χέρια του την τύχη του Ναπολέοντα, είχε αρχίσει, απ’ τις 17 Ιουνίου, να ψάχνει για τους Πρώσους, σύμφωνα με τις διαταγές που έλαβε. Ακολουθούσε την κατεύθυνση που του είπανε. Η βροχή έπαψε.
Οι νέες μονάδες, που πήρανε χθες το βάπτισμα του πυρός βαδίζουν τώρα ξένοιαστες, σα να πηγαίνουν περίπατο.
Ο εχθρός δε φαίνεται πουθενά, ο πρωσικός στρατός παραμένει άφαντος.
Ξαφνικά, ενώ ο στρατάρχης έτρωγε βιαστικά σε μια καλύβα, το έδαφος άρχισε να τρέμει αλαφρά κάτω απ’ τα πόδια του. Έστησε τ’ αυτί του.
Ακούγεται ασταμάτητα ένα υπόκωφο μουγκρητό που όσο πάει και ξεμακραίνει. Είναι πυροβολικό, που χτυπάει πολύ μακριά από δω, βέβαια, όχι όμως και σε απόσταση μεγαλύτερη από τρεις ώρες. Μερικοί αξιωματικοί πέφτουν καταγής, σαν τους ινδιάνους, για ν’ ακούσουν καθαρότερα από πού έρχονται οι βροντές.
Ο κρότος είναι αδιάκοπος. Είναι το κανονίδι του Σαιν Ζεν η αρχή της μάχης του Βατερλό.
Ο κρότος είναι αδιάκοπος. Είναι το κανονίδι του Σαιν Ζεν η αρχή της μάχης του Βατερλό.
Ο Γκρουσύ, συγκροτεί συμβούλιο. Ο υπασπιστής του, Ζεράρ, φωνάζει με ορμή: «Πρέπει να βαδίσουμε προς τα κει όπου ακούγονται τα κανόνια!»
Ένας άλλος αξιωματικός, συμφωνεί: «Εμπρός και ολοταχώς!»
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία πως ο αυτοκράτορας επιτίθεται κατά των Άγγλων και πως έχει αρχίσει μεγάλη μάχη.
Ο Γκρουσύ τάχει χαμένα. Συνηθισμένος να υπακούει πάντοτε, ακολουθεί κατά γράμμα τις διαταγές του αυτοκράτορα. Ο Ζεράρ γίνεται έξω φρενών, βλέποντας το δισταγμό του: «Βαδίσατε προς τα κανόνια!» φωνάζει.
Ο Γκρουσύ τάχει χαμένα. Συνηθισμένος να υπακούει πάντοτε, ακολουθεί κατά γράμμα τις διαταγές του αυτοκράτορα. Ο Ζεράρ γίνεται έξω φρενών, βλέποντας το δισταγμό του: «Βαδίσατε προς τα κανόνια!» φωνάζει.
Η φράση αυτή του κατωτέρου του, μπροστά σε είκοσι άλλους αξιωματικούς φαίνεται πιο πολύ σα διαταγή παρά σαν παράκληση.
Κι αυτό δεν αρέσει καθόλου στον Γκρουσύ. Δηλώνει αποφασιστικά και απότομα πως δεν μπορεί να παρεκκλίνει απ’ την αποστολή του αν δεν πάρει νέα διαταγή απ’ τον αυτοκράτορα.
Οι αξιωματικοί απογοητεύονται και τα κανόνια εξακολουθούν να βροντάνε μέσα σε μια σιωπή γεμάτη αποδοκιμασία.
Ο Ζεράρ κάνει μια τελευταία απόπειρα: Παρακαλεί να του επιτρέψουν τουλάχιστον να πάει αυτός με τη μεραρχία του και μερικές ίλες ιππικού και θα τα καταφέρει να φτάσει έγκαιρα.
Ο Ζεράρ κάνει μια τελευταία απόπειρα: Παρακαλεί να του επιτρέψουν τουλάχιστον να πάει αυτός με τη μεραρχία του και μερικές ίλες ιππικού και θα τα καταφέρει να φτάσει έγκαιρα.
Ο Γκρουσύ σκέφτεται. Σκέφτεται ένα λεπτό.
Ένα λεπτό που κρίνει την ιστορία του κόσμου:
Αυτό το λεπτό στην καλύβα του Βαλχαίν κλείνει μέσα του τα πεπρωμένα του Γκρουσύ, του Ναπολέοντα και όλου του κόσμου.
Θα καθορίσει ολόκληρο το 19ο αιώνα, αυτό το αλησμόνητο λεπτό που βρίσκεται στα χέρια ενός γενναίου αλλά χωρίς καμιά ιδιοφυΐα ανθρώπου, που σφίγγει νευρικά ανάμεσα στα δάχτυλά του το χαρτί με τη μοιραία διαταγή του αυτοκράτορα. Αν αυτή τη στιγμή ο Γκρουσύ έδειχνε αποφασιστικότητα, αν φαινότανε αρκετά θαρραλέος για να πιστέψει στον εαυτό του , στο δικό του άστρο, και να παραβεί την εντολή, η Γαλλία θα σωνότανε. Αλλά ο άνθρωπος που γεννήθηκε υφιστάμενος, υπακούει μόνο στον αρχηγό και ποτέ στο κάλεσμα του πεπρωμένου.
Έτσι αρνήθηκε κατηγορηματικά. Όχι, δε θάτανε σωστό να διαχωρίσει ένα σώμα στρατού που έτσι κι έτσι ήτανε αρκετά αδυνατισμένο. Έχει την αποστολή να κυνηγήσει τους Πρώσους και τίποτα παραπάνω.
Έτσι αρνήθηκε κατηγορηματικά. Όχι, δε θάτανε σωστό να διαχωρίσει ένα σώμα στρατού που έτσι κι έτσι ήτανε αρκετά αδυνατισμένο. Έχει την αποστολή να κυνηγήσει τους Πρώσους και τίποτα παραπάνω.
Δε θα πάει κόντρα στη θέληση του αρχηγού του.
Οι αξιωματικοί σωπαίνουν δυσαρεστημένοι. Οι πράξεις και τα λόγια είναι από δω και μπρος άχρηστα πραγματικά: Η αποφασιστική στιγμή πέρασε και δεν ξαναγυρίζει πια. Ο Ουέλιγκτον έχει τώρα θριαμβεύσει.
Οι αξιωματικοί σωπαίνουν δυσαρεστημένοι. Οι πράξεις και τα λόγια είναι από δω και μπρος άχρηστα πραγματικά: Η αποφασιστική στιγμή πέρασε και δεν ξαναγυρίζει πια. Ο Ουέλιγκτον έχει τώρα θριαμβεύσει.
Συνεχίσουν την πορεία τους, ο Ζεράρ και ο Βαντάμ δαγκώνοντας τα δάχτυλά τους, ο Γκρουσύ όλο και πιο αναποφάσιστος, όλο και πιο ανήσυχος, γιατί, πράγμα παράξενο, οι Πρώσοι εξακολουθούν να είναι άφαντοι! Θα πρέπει να εγκατέλειψαν το δρόμο προς τις Βρυξέλες.
Σε λίγο οι ανιχνευτές φέρνουν άσχημα νέα: Οι Πρώσοι μετέτρεψαν την υποχώρησή τους σε πορεία προς τα πλευρά του πεδίου της μάχης.
Ήτανε καιρός ακόμα να τρέξουν να βοηθήσουν τον αυτοκράτορα κι ο Γκρουσύ περιμένει όλο και με πιο μεγάλη ανυπομονησία τη διαταγή να κάμει μισή στροφή στην πορεία του. Αλλά τίποτε δεν έρχεται. Ακούγεται μόνο όλο και πιο ξέμακρα το υπόκωφο μούγκρισμα του κανονιού που τραντάζει το έδαφος: Είναι τ’ ατσάλινα ζάρια της Μοίρας.
ΣΤΕΦΑΝ ΤΣΒΑΪΧ «ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΩΡΕΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ»
Η μάχη του Βατερλώ στοίχισε στους Γάλλους περισσότερους από 40.000 άνδρες, στους Βρετανούς 15.000 και στους Πρώσους 7.000.
Ο Ναπολέων έγραψε στα απομνημονεύματά του: “Βατερλώ! Ημέρα ακατανόητη… ανήκουστη συρροή κακοτυχιών!… Γκρουσύ, Νέυ! Ήταν προδοσία ή απλώς το πεπρωμένο; Άτυχη Γαλλία! Μεγάλη εκστρατεία… Και όμως είχα τα πάντα προείδει… Θα είχα κατατροπώσει σε κάθε περίπτωση τους εχθρούς μου στο Βατερλώ, αν καθένας εκπλήρωνε το χρέος του, αν οι διαταγές εκτελούντο πιστά”.
Από το Ιστορικά Θέματα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου